ބުދަ ދުވަހުގެރޭ މާލޭގައި ހިނގި ހިތާމަވެރި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި މަރުވި 10 މީހުންގެ ހަށިގަނޑު ބާއްވާފަ އޮތީ ގަލޮޅު ސަހަރާގައެވެ. އަޅުގަނޑު އެސަރަހައްދަށް ދިޔައިރު ގިނައަދަދެއްގެ ބޭރު މީހުން ސަހަރާ ކައިރީގައި މަގުގައި މަޑުކޮށްގެން ތިއްބެވެ. އެމީހުންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންނާ ވާހަކަދައްކަން ފެށުމާއެކު އަޅުގަނޑާއި ސުވާލުކުރަން ފެށިއެވެ. މީޑިއާގެ ކާޑު ކަރުގައި އަޅުވައިފައި އޮތުމުން ނޫސްވެރިއެއްކަން އެމީހުންނަށް އެނގެއެވެ. އެއިރު މަރުވީ ކޮންބައެއްކަން ޔަގީނެއް ނުވެއެވެ. އަޅުގަނޑަށްވެސް މަރުވި މީހުންގެ ތަފްސީލް އެނގޭތޯ ސުވާލުކުރިއެވެ.

ހިތާމައިގައި އާއިލާގެ މީހުންނާއި ގުޅައިގެން ބައެއް މީހުން ވާހަކަ ދައްކަމުން ދިޔައިރު އަނެއްބަޔަކު ތިބީ މަރުވި މީހުންގެ ތަފްސީލް ނޭނގި ހާސްވެފައެވެ. ރައްޓެހިންނަށް ގުޅައި އިތުރު މައުލޫމާތު ސާފުވޭތޯ ބައެއް މީހުން އުޅެއެވެ. މަރުވި މީހުންގެތެރޭގައި އަމިއްލަ ގައުމުގެ ބަޔަކު ހިމެނުނު ކަމުގެ މައުލޫމާތު ލިބިގެން އެތަނަށް އެއްވެފަ ތިބީ އިންޑިއާ އަދި ބަންގްލަދޭޝް މީހުންނެވެ. ބައެއް މީހުންނަށް ސަހަރާގެ އެތެރެއަށް ވަނުމުގެ ހުއްދަވެސް ދިނެވެ. 

އެތަނުން އަންހެނުންތަކެއް ބުންޏެވެ. މަރުވި މީހުންގެތެރޭގައި އަންހެނުންވެސް ހިމެނޭކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބެއެވެ. ވަރަށް ދެރައެވެ. އެއްތަނެއްގައި ގިނަބަޔަކު އުޅެންޖެހި، ސަލާމަތްވާނެ ގޮތެއް ނެތި، މަރުވެދިޔައީ އުޅެންޖެހުނު ހާލުންކަން އެމީހުންވެސް ގަބޫލުކުރެއެވެ. އެތާގައި އެއިރު މަރުވި މީހުންގެ ތެރެއިން 3 މީހަކު ވަކިކުރަން އެނގޭ މީހުންވެސް އުޅެއެވެ.

Advertisement

އިންޑިއާގެ މީހަކު އިސްވެހުރެ އެމީހުންގެ ގައުމުގެ ބަހުން އެތަނަށް އެއްވެތިބި މީހުންނާއި ވާހަކަދައްކަމުން އެމީހުން އަމަލުކުރަންޖެހޭ ގޮތުގެ އިރުޝާދު ދިނެވެ. އޭނަ ބުނީ ކީކޭތޯ ބަލާލިއިރު ބުނެފައިވަނީ އެމީހަކު ދަންނަ މީހުންނަށް ގުޅައިގެން ހާލު އޮޅުން ފިލުވުމަށެވެ. އަދި މަރުވި 3 މީހުންގެ ގައުމު ޔަގީންވެފައިވާ ކަމަށާއި އެއީ އިންޑިއާގެ 3 މީހުން ކަމަށް ވެސް ފާހަގަކުރިއެވެ.

ފަރިތަކަމާއެކު ދިވެހިން ވާހަކަ ދައްކާ އިންޑިއާ މީހަކު އަޅުގަނޑު ފެނުމާއެކު ބުންޏެވެ. 10 އަހަރު ކުރިން ވެސް އަޅުގަނޑަކީ މީޑިއާގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހެއްކަން އޭނާއަށް އެނގެއެވެ. އެއީ މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން ހިނގި ހާދިސާއެއް ކަވަރުކުރަން އުޅެނިކޮށް އޭނާއަށް ފެނިފައިވާތީ ކަމަށް ބުންޏެވެ. އެވަގުތު އޭނާގެ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރިއެވެ.

" އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ސަލާމަތްވި މީހުން ތިބި ގެއަށް އަހަރެން ދިޔައިން. އެކަމަކު އަހަރެންނަށް ނުވަދެވުނު. އެމީހުންނާއި ވާހަކަ ދައްކަން ބޭނުން ކޮންބައެއްތޯ އެތަނުގައި ދެން ތިބީ ބަލަން". އެވަގުތު އަޅުގަނޑު ބުނީމެވެ. ސަލާމަތްވި މީހުން ވަގުތީގޮތުން ބައިތިއްބާފަ ތިބި ތަނަށް ހިނގާށެވެ. އެމީހުންނާއި ބައްދަލުވޭތޯ މަސައްކަތްކުރާނަމެވެ.

އިންޑިއާގެ 2 މީހުންނާއެކީ އަޅުގަނޑު ދިޔައީ އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި ސަލާމަތްވި 10 ވަރަކަށް މީހުން ބައިތިއްބާފަތިބި ކެނެރީގެ ކައިރީގައި ހުރި ގެއަށެވެ. އެ ގެ ހުރިގޮތުން އެކަނި ވަންނަން ޖެހިލުންވާތީ ނުވަންނަމަވެ. ބޭރުން ބަލާބެލުމަށް އެއީވެސް ހަނިހަނި ކުޑަތަންކޮޅެއްގައި ހަދާފަހުރި ކޮޓަރިތަކެކެވެ. އެތަނުގައި ސަރުކާރުގެ އޮފިޝަލެއް ހުއްޓެވެ. ސުވާލުކުރުމުން އެތަނަށް މީހުން ގެނައިކަން ޔަގީންވިއެވެ. އަދި އެމީހުންނާއި ބައްދަލު ނުވެވިގެން އުޅުނު އިންޑިއާ 2 މީހުންނަށްވެސް އެމީހުންނާއި ބައްދަލުވެވޭގޮތްވިއެވެ.

އަލިފާނުގެ ހާދިސާ ހިނގި މ.ނިރުފެހި ގެ ކައިރިއަށް ދިއުމުން އެސަރަހައްދުން ދިމާވި ބިދޭސީއަކު އޭނަގެ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރިއެވެ. ކުދިކުދި ކޮޓަރިތައް އެއިމާރާތުގައި ހުރިިއިރު ކޮންމެ ކޮޓަރިއެއްގައި ގޭސްފުޅި ހުރިކަމަށާއި އެއީ ބަނގުރާ ކައްކަން ގެންގުޅުނު އެއްޗެއް ކަމަށް ބުނެ ބައެއް މީހުން ވާހަކަ ދައްކާތީ އެމީހާ ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރިއެވެ. މިފަދަ ހިތާމަވެރި ހާދިސާއެއް ހިނގައިގެން އުޅޭއިރު ސާބިތުނުވާ ވާހަކަ ނުފެތުރުމަށް އެމީހާ ވަނީ އާންމުންގެ ކިބައިން އެދިފައެވެ. ފުލުހުން ވެސް ވަނީ މައުލޫމާތު އާންމުކުރުމުގައި މަރުވި މީހުންގެ އާއިލާގެ މެންބަރުންގެ އިހުސާސްތަކަށް އިހްތިރާމްކުރުމަށް އިލްތިމާސްކޮށްފައެވެ.  

ސަހަރާ ކައިރިން ދިމާވި މީހުންގެ ވާހަކައިންވެސް އެމީހުންގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުން ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ ހާލު ދެނެގަނެވުނެވެ. އެމީހުން ރާއްޖެ ގެނެސް މަސައްކަތް ކުރުވާ މީހުންގެ ހިތަށް އެއްވެސް އެއްޗެއް ނައަރަނީ ބާއެވެ. ކުދިކުދި ގޮޅިތަކެއްގައި ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރުކޮށް އެމީހުން ލައްވާ ބުރަ މަސައްކަތްކޮށްގެން ހޯދާ އާމްދަނީއިން އުފަލުގައި ދިރިއުޅޭއިރު އެ ބޭރު މީހުންނަކީ ވެސް ތިމާމެންފަދަ އިންސާނުންބާއޭ ހިތަށް ނައަރާތީ ދެރަވެއެވެ. ރަހުމެއް ކުލުނެއް ނެތެވެ. ބައެއް މީހުންނަކީ އަމިއްލަ އެދުމުން ފޯވެފައިވާ ބައެކޭ ބުނުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. މިހެން ދަންނަވާއިރުވެސް ބޭރު މީހުން ރާއްޖެ ގެނެސް އެމީހުންނާމެދު ވަރަށް ރަނގަޅަށް އަމަލުކުރާ މީހުން އުޅޭކަން ފާހަގަވެއެވެ.

ސަރުކާރުގެ މުއައްސަސާތަކުން ވެސް ބޭރު މީހުންގެ ދަފްތަރު ރަނގަޅަށް ބަލަހައްޓާ އެމީހުންނާމެދު އިހުމާލުވާ ފަރާތްތައް ހޯދަން އެބަޖެހެއެވެ. ހާލުގައި އުޅޭ އެތައްހާސް ބިދޭސީން ރާއްޖޭގައި އުޅޭއިރު ގިނަ ފަހަރަށް އެމީހުން ގެނައި މީހާއަށް ފިލައިގެން އެހެން ތަނެއްގައި އުޅެން މަޖުބޫރު ވަނީ ކުރާ މަސައްކަތަށް އެކަށީގެންވާ އުޖޫރައެއް ނުލިބި އުފުލަންޖެހޭ ތަކުލީފުންނެވެ. އަދި ރަނގަޅަށް މުސާރަދެނިކޮށް ފިލައިގެން ދާ މީހުންވެސް މަދުންނަމަވެސް އުޅޭއިރު އެފަދަ މީހުން ހޯދާ ފިޔަވަޅުއެޅެން އެބަޖެހެއެވެ. ދިވެހި ގައުމުގައި އިންސާނިއްޔަތާއި ޚިލާފަށް ބަޔަކާމެދު އަމަލުކުރުމަށް ޖާގަ ދެވިގެން ނުވާނެއެވެ. ކޮންމެ ގައުމެއްގެ ރައްޔިތަކަސް ލިބެންޖެހޭ އަސާސީ ހައްގުތައް ލިބެންވާނެއެވެ. އަދި ކުށެއް ކޮށްފިނަމަ އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުވެސް އަޅަންވާނެއެވެ.

ދިރިއުޅެން އެކަށީގެން ނުވާ ތަންތަން ބަލައި އެތަންތަން ކުއްޔަށް ދޭ މީހުންނާމެދު ފިޔަވަޅު އަޅަން އެބަޖެހެއެވެ. ތޮއްޖެހިގެން ބިދޭސީންނަށް ކުޑަކުޑަ ތަންތަނުގައި ނުއުޅެވޭނެ ގޮތެއް ހަދަން އެބަޖެހެއެވެ. ގަރާޖެއްގައި ރޯވެ ހިނގި އަލިފާނުގެ ހާދިސާގައި 10 މީހުން މަރުވެ އެކަކަށް ފަރުވާ ދެމުންދާއިރު އެއިމާރާތުން 14 މީހަކު ވަނީ ސަލާމަތްކޮށްފައި ކަމަށް ފުލުހުން ވަނީ މައުލޫމާތު ދީފައެވެ. އެހެންވުމުން ދެފަންގިފިލާގައި ކުދިކުދި ގޮޅިތަކެއްގޮތަށް ކޮޓަރިތަކެއް ހަދައިގެން ގިނަބަޔަކު ދިރިއުޅުނުކަން މިވަނީ ޔަގީންވެފައެވެ. މިގޮތަށް ހާލުގައި ބަޔަކު ދިރިއުޅޭކަން އެނގޭނަމަ ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ އެމައުލޫމާތު ހިއްސާ ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. މިވަގުތު މުހިންމީ އެންމެން ގުޅިގެން މިފަދަ ކަންތައްތަކަށް ހައްލެއް ހޯދުމެވެ. އަނެއްކާވެސް ހިތާމަވެރި ހާދިސާއެއް ހިނގުމުގެ ފުރުސަތު ހަނިކުރެވޭތޯއެވެ. 

އަލިފާނުގެ މި ހިތާމަވެރި ހާދިސާ އާއި ގުޅިގެން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އިބްރާހީމް މުޙައްމަދު ޞާލިޙް ވަނީ ސަރުކާރުގެ ކަމާގުޅޭ ފަރާތްތަކާ ބައްދަލުކުރައްވައި މަޝްވަރާ ކުރައްވައިފައެވެ. 

" މި ބައްދަލުކުރެއްވުމުގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވަނީ މިހާދިސާއާ ގުޅޭ މަޢުލޫމާތު ވީހާވެސް ހާމަކަންބޮޑު ގޮތެއްގައި ފޯރުކޮށްދެމުން ގެންދިއުމަށާއި، ހާދިސާ ހިނގަން މެދުވެރިވި ސަބަބު އަވަހަށް ތަޙުޤީޤު ކުރެއްވުމަށާއި މި ހާދިސާގައި ނިޔާވި ފަރާތްތައް ދެނެގަތުމާއި، ޖަނާޒާގެ ކަންކަން ކުރިޔަށްގެންދިއުމާއި ގުޅޭގޮތުންނާއި މިހާދިސާއާ ގުޅިގެން ހާލުގައިޖެހިފައި ފަރާތްތަކަށް އެހީ ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިޔަށްގެންދެވުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކަށް އިރުޝާދު ދެއްވާފަ" ރައީސް އޮފީހުގެ ވެބްސައިޓްގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

އަދި މީގެ އިތުރުން ބިދޭސީން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ބެލުމުގެ މަސައްކަތް އިތުރަށް ހަރުދަނާކޮށް ކުރިޔަށްގެންދެވުމަށާއި މާލޭގައި ހުރި ވޯކްޝޮޕް ގަރާޖުފަދަ ތަންތަން އަވަސްގޮތެއްގައި އެހެންތަނަކަށް ބަދަލުކުރެވޭނެ ޕްލޭނެއް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ތައްޔާރު ކުރެއްވުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އެދިވަޑައިގެންނެވިއެވެ.