އަލްޚުލަފާއުއްރާޝިދޫން އަކީ މާތް ނަބިއްޔާގެ ޚަލީފާކަން ކުރެއްވި ހަތަރު އަސްހާބުބޭކަލުން ކަމުގައިވާ އަބޫބަކުރު رضي الله عنه އާއި ޢުމަރު رضي الله عنه އަދި އުސްމާން رضي الله عنه އާއި އަލީ رضي الله عنه މި ހަތަރު ބޭކަލުންނެވެ. މި ބޭކަލުންނަކީ ނަބިއްޔާ މުހައްމަދު ﷺ އެބޭކަލުންނަށް ތަބާވުމަށް އިރުޝާދުދެއްވައިފައިވާ ބޭކަލުންނެވެ.
މުސްލިމުންގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ޚަލީފާއަކީ އަބޫބަކުރު رضي الله عنه އެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވެވަޑައިގެންފައިވަނީ އީމާންކަމާއި ހެޔޮ އަމަލުގައި ނަމޫނާ ބޭކަލެއްކަމުގައެވެ. ހެޔޮ ކޮންމެ ކަމެއް ކުރެއްވުމުގައި އެކަލޭގެފާނު ކުރި ހޯއްދަވައެވެ.
ދެވަނަ ޚަލީފާއަކީ އުމަރު رضي الله عنه އެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ އިސްލާމްވެވަޑައިގަތުމުގެ ކުރީގައި މައްކާގެ މުޝްރިކުންގެ ތެރެއިން ނަބިއްޔާ ﷺ މައްޗަށް އެންމެ އަދާވާތްތެރި އެއް ބޭކަލެކެވެ. އުރައިން ކަނޑި ދަންމަވައިގަނެ ﷲ ނަބިއްޔާ ﷺ ޤަތުލުކުރުމަށް އެކަލޭގެފާނު ވަޑައިގަތެވެ. ނަމަވެސް ﷲ ތަޢާލާ އެކަލޭގެފާނަށް ހިދާޔަތް ދެއްކެވުމާއެކު ދީނުގެ ދިފާޢުގައި ވަގުތުން މަސައްކަތް ފެއްޓެވިއެވެ. އަދި ގުނައި އަދަދު ނުކުރެވޭހައި ގިނަގުނަ ޚިދުމަތްތަކެއް އިސްލާމްދީނަށް ކުރައްވައި ގިނަގުނަ ނަސްރުތަކެއް ހޯއްދަވައިދެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވެވަޑައިގަތީ ސިޔާސީ ދާއިރާއާއި ދައުލަތް ހިނގުމުގެ ގޮތުން ވެސް މުޅި އިސްލާމީ ދައުލަތަށް އިންޤިލާބީ ބަދަލުތަކެއް ގެންނަވައި އިސްލާމީ ފުތޫޙާތު ފުޅާކުރެއްވި ވަރުގަދަ ލީޑަރަކަށެވެ. ޝައިޠާނާ ވެސް ޢުމަރުގެފާނު ހިންގަވާ މަގަކުން ހިނގާން ޖެހިއްޖެނަމަ މަގު ބަދަލުކުރާކަމުގައި މާތް ނަބިއްޔާ ޙަދީޘް ކުރައްވައިފައިވެއެވެ.
ޢުމަރުގެފާނުގެ ހަޔާތްޕުޅުން ލިބޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފިލާވަޅަކީ ތިމާއަކީ މާޒީގައި ކުށްތަކަށް އަރައިގަތުމާއި ފާފަކުރުން ގިނަ ދީނީ ކަންކަމަށް ފަރުވާކުޑަ މީހެއްކަމުގައި ވިޔަސް އިސްލާހުވެ ދީނަށާއި އުންމަތަށް ޚިދުމަތްކުރުމަކީ ހުޅުވިފައިވާ ދޮރެއްކަމެވެ. އަދި އެހައި ފަސޭހައިން މީސްތަކުންނާއިމެދު އުންމީދު ކަނޑައިލައިގެން ނުވާނެކަމެވެ. ދީނާއި ދުރު ވިސްނުންތައް ގެންގުޅޭ މީހުންނާއިމެދު ވެސް އަހަރެމެންގެ ޒިންމާއަކީ ހެޔޮގޮތުގައި ވާހަކަދައްކައި ނަސޭހަތްދީ ޝަރުޢީ ދަލީލުތަކުންނާއި ބުއްދީގެ ދަލީލުތަކުން ހުއްޖަތް ދައްކައި ހެޔޮމަގު ދައްކައިދީ ﷲ އާއި ވަކީލުކުރުމެވެ.
ތިބާއަށް ފާފަކުރެވުމަކީ އިސްލާހުގެ މަގާ މެދު މާޔޫސްވާންވީ ސަބަބެއް ނޫނެވެ. ކިތަންމެ ބޮޑު އަދި ކިތަންމެ ބައިވަރު ފާފަތަކެއް ކުރެވިފައިވީނަމަވެސް އިސްލާހުވާން ބޭނުންވާ މީހަކަށް މަގު ފަހިވެފައިވާކަން މާތް ﷲ ވަނީ އަންގަވައިފައެވެ.
މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ ޚަލީފާ އުސްމާން رضي الله عنه ފާހަގަކުރެވިފައިވަނީ އަޚްލާޤީ ރިވެތި ސިފަތައް ލިބިވަޑައިގެންވާ ލަދުވެތި ބޭކަލެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މަލާއިކަތުންވެސް އެކަލޭގެފާނު ދެކެ ލަދުވެތިވެވަޑައިގަންނަވާކަމުގައި ރަސޫލާ ހަދީޘްކުރައްވައިފައިވެއެވެ. އުސްމާން رضي الله عنه އަކީ ތަނަވަސް އަދި މީސްތަކުންނަށް ނުހަނު ދީލަތި ބޭކަލެކެވެ. މަދީނާއަށް ބޮޑު ތަދުމަޑުކަމެއް ކުރިމަތިވީ ދުވަސްވަރެއްގައި އުޘްމާނުގެފާނުގެ މުދާ ޤާފިލާއެއް މަދީނާއަށް އައެވެ.
އަލްޚުލަފާއުއްރާޝިދޫންގެ އެންމެ ފަހު ބޭކަލަކީ އަލީ رضي الله عنه އެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ހިތްވަރުގަދަ ރަމްޒެކެވެ. ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގައްޔާއި ޚަލީފާކަމުގައި ބޮޑެތި ފިތުނަތަކެއްގެތެރޭގައި އެކަލޭގެފާނު ދެއްކެވި ޤިޔާދަތާއި ހިތްވަރަކީ ތާރީޚު ހެކިދޭ ކަންކަމެވެ.
މައުލޫމާތު: ހުކުރު ޚުޠުބާ
