އުމަރު ނަސީރޭ ބުނުމުން ނޭނގޭ ދިވެއްސަކު ހުންނާނެހެން ހީނުވެއެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ނޫސްވެރިކަމުގެ ޙަޔާތުގައި 2007ވަނަ އަހަރު އުމަރު ނަސީރު އަރިހުގައި ގދ.އަތޮޅުގެ 10 ރަށަށް ދަތުރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިފައިވެއެވެ. އެއިރުވެސް މިހާރުވެސް އުމަރު އަޅުގަނޑަށް ފެންނަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ މަޤާމަށް ވަޑައިގަތުމަށް މަސައްކަތްކުރައްވާ ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އުމަރަކީ ވަރަށް ޖެހިލުންކުޑަ ކުރަން ބޭނުންފުޅުވާކަމެއް ކުރެއްވުމުގައި ދެމިހުންނަވާ ބޭފުޅެއްގެގޮތުގައި ވަނީ ފާހަގަކުރެވިފައެވެ. މީގެ ހެއްކެއްގެ ގޮތުގައި އަހަރުތަކެއް ކުރިން އުމަރު ކުރިއަށްގެންދެވި ބަނޑުހައި ހޫނުކަމުގެ ހަޅުތާލާއި ރައީސް ނަޝީދުގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް ކުރިއަށްގެންދެވި އެއްވުންތައް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

އުމަރު ނަސީރު

1967 އެޕްރީލް 27ވަނަ ދުވަހު ވެރިރަށް މާލެއަށް އުފަންވެވަޑައިގެންނެވި އުމަރު ނަސީރަކީ، އަލްމަރްޙޫމް ބޮޑިބަތް ދޮންކަލޭފާނާއި ހުސްނާ އާދަމް އަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި 4 ދަރިންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހަގު ދަރިކަލުންނެވެ. ދޮންކަލޭފާނަކީ ވަރަށްގިނަ އަތޮޅުތަކުގައި ގިނަ ދުވަސްތަކެއްވަންދެން އަތޮޅުވެރިކަން ކުރައްވާފައިވާ އަދި ރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފުރަތަމަ ރައީސް އަލްއަމީރު މުޙައްމަދު އަމީނުގެ އަރިސްބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނަވައިގެން ޚިދުމަތް ކުރެއްވި ބޭފުޅެކެވެ.އުމަރު ނަސީރު އަމިއްލަ ދިރިއުޅުއްވުމަށް ބަލާއިރު އައިޝަތު ޝާޒުލީ އާއި ކައިވެނިބައްލަވައިގެން 4 ކުދިން ވަނީ ލިބިވަޑައިގެންފަ އެވެ.

Advertisement

އާލިޔާ ސްކޫލުން ތަޢުލީމީ ހަޔާތްފެއްޓެވި އުމަރު ނަސީރު ތަޢުލީމީ ހަޔާތް ނިންމަވާލެއްވީ އިގިރޭސިވިލާތުގެ ހަލް ޔުނިވާސިޓީ އިން މާސްޓާސް ޑިގްރީ ފުރިހަމަ ކުރެއްވުމަށްފަހުގައެވެ. ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާއިން ފާހަގަކުރެވޭ ޝަހުސިއްޔަތެއްކަމުގައިވާ އުމަރަށް ވަނީ ރާއްޖޭގެ އެންމެ މޮޅު ބާސްކެޓްބޯޅަ ކުޅުންތެރިޔާގެ މަޤާމް 1987ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 11 އަހަރުވަންދެން ތަފާތު އެކިފަހަރުމަތިން ލިބިވަޑައިގެންފައެވެ.

ބާސްކެޓްބޯޅައިގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީޓީމުގެ ކެޕްޓަންކަން ކުރެއްވިއެވެ. މަދަރުސީ ދައުރުގައި ސްކޫލްތަކުގެ އެންމެ މޮޅު ވޮލީބޯޅަ ކުޅުންތެރިއަކަށް ތަފާތުފަހަރުމަތިން ހޮވިވަޑައިގެންނެވިއިރު، މޮޅު ރާޒުވާ ކުޅުންތެރިއެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ފާހަގަ ކުރެވިފައިވެއެވެ.

ވަޒީފާ

ސިފައިން އަދި ފުލުހުންގެ ވަޒީފާގައި 7އަހަރު ހޭދަކުރެއްވިއެވެ. ޖަޕާން އަދި އިގިރޭސިވިލާތުން ފުލުހުންނާއި ގުޅޭ ތަމްރީންތައް ފުރިހަމަކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެމެރިކާގެ ހާވަރޑް ޔުނިވާސިޓީއިން ލީޑާރޝިޕްއާއި ގުޅޭ ތަމްރީންތައް ފުރިހަމަކުރެއްވި އުމަރު ފާހަގަކުރެވެނީ މިލިޓަރީ ތަމްރީންތަކުގައި މަތީވަނަތައް ހޯއްދެވި ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ފުލުހުންގެ ޑިއުޓީގައި އުޅުއްވަނިކޮށް ޒަޚަމްވެވަޑައިގަތް އުމަރަށް ވަނީ ނޮވެމްބަރު 3ގެ މެޑެލްވެސް ލިބިވަޑައިގެންފައެވެ.

މިނިސްޓަރ އޮފް ހޯމް އެފެއާރޒް މަޤާމް 2 އަހަރާއި 7 މަސްވަންދެން އަދާކުރެއްވިއިރު، އުމަރު ފާހަގަވީ ބޮޑެތި ކުށްތަކަށް މީހުން އަރައިގަތުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި، މީހުންމަރާ މީހުންނަށް މަރުގެ އަދަބު ދެއްވުމަށާ، މަސްތުވާތަކެތި އެތެރެކުރާ މީހުންނަށް ހަރުކަށި އަދަބު ދެއްވުމަށް މަސައްކަތްކުރެއްވި ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ފަޔަރ ސޭފްޓީ އާއި ސެކިއުރިޓީ ސިސްޓަމްގެ ޚިދުމަތް ރާއްޖެއަށް ތަޢާރަފު ކުރެއްވި އުމަރަކީ ޕެސެންޖަރ ސަބްމެރީން ޚިދުމަތްވެސް ރާއްޖެއަށް އަލަށް ތަޢާރަފުކުރެއްވި ބޭފުޅާއެވެ. އަދިވެސް ދެމިހުންނެވީ ވިޔަފާރީގައެވެ.

ސިޔާސީ ހަރަކާތްތައް

އިސްލާމިކް ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީ (އައިޑީޕީ) އުފައްދަވާ އެޕާޓީގެ ރައީސްކަން ކުރެއްވިއެވެ. 2008ވަނަ އަހަރު ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވާ ނާކާމިޔާބުވެ ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ރައީސް ނަޝީދުގެ ސިޔާސަތުތަކާއި ދެކޮޅަށް ފާޅުގައި އަޑުއުފުއްލެވި އުމަރު ޑީއާރުޕީއާއެކީ އެމަސައްކަތް އިތުރަށް ފުޅާކުރެއްވިއެވެ.

އައިޑީޕީގެ ރައީސްކަން ދޫކުރެއްވުމަށްފަހު 2010ވަނަ އަހަރު ޖެނުއަރީ މަހު ޑީއާރުޕީއާއި ގުޅިވަޑައިގެންނެވީއެވެ. އެއަހަރު ފެބުރުއަރީމަހު ބޭއްވުނު އެޕާޓީގެ ކޮންގްރެސްގައި ޕާޓީގެ ލީޑަރޝިޕް އަކީ ތަބަބަކަށްލާފަ ދެވޭ އެއްޗަކަށް ވެގެން ނުވާނެކަމަށް ވިދާޅުވެ ލީޑަރޝިޕްއަށް ގޮންޖެއްސެވުމަށްފަހު ޑީއާރުޕީގެ ނައިބު ލީޑަރުގެ މަޤާމުގެ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބު ކުރެއްވިއެވެ.

ރައީސް ނަޝީދުގެ ސަރުކާރު މަގުމަތިން ވައްޓާލާނެކަން އިޢުލާންކުރައްވާ 2012ވަނަ އަހަރު އިހުތިޖާޖު ކުރެއްވުމުގައި އިސްކޮށްއުޅުއްވި އުމަރު ނަސީރު ވިދާޅުވާގޮތުން 11 ފަހަރުމަތިން ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ހައްޔަރުކޮށްގެން ގެންދެވި، 28 ފަހަރުމަތިން އުމަރުގެ ގަޔަށް ވަނީ ކަރުނަގޭސް ޖަހައިފައެވެ.

ޑީއާރުޕީގެ ލީޑަރޝިޕްގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުން އެމްޑީޕީއާއެކު ސިއްރުގުޅުން ބާއްވާ، ރައީސް ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުން ހުޅުލޭ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯރޓް ޖީއެމްއާރު އަށް ދިނުމުގައި، ޑީއާރުޕީގެ ވެރިން ޑީލު ހެއްދެވިކަމުގެ ހެކިދެއްކުމުން ޑީއާރުޕީއިން އުމަރު ވަކިކުރީ ކަމަށް އުމަރު ދެކެވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަދި ޑީއާރުޕީ ދެބަޔަކަށް ބެހި ޒެޑް-ޑީއާރުޕީ އުފެދިގެން ދިއުމުން ލީޑުކުރެއްވީ އުމަރު ނަސީރެވެ.

ޕީޕީއެމް އުފެއްދުމުގައި އަތޮޅުތެރެއަށް ވަޑައިގެން ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވި އުމަރު ޕީޕީއެމްގެ ރިޔާސީ ޕްރައިމަރީގައި އަބްދުﷲ ޔާމީން އާއި ވާދަ ކުރައްވާ ނާކާމިޔާބުވެވަޑައިގަތެވެ. ޕްރައިމަރީ އާއި ގުޅިގެން ޕާޓީ ތެރޭގައި ހިގި ދެބަސްވުމުގައި އުމަރު ނަސީރު ޕީޕީއެމްއިން ވަކިކޮށްފައިވެއެވެ.

ޕީޕީއެމް އިން ވަކި ކުރުމާ ގުޅިގެން، 2013ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި އުމަރު ނަސީރު ޖުމްހޫރީ ޕާޓީގެ ކެންޑިޑޭޓް އަށް ތާއީދުކޮށް ކެމްޕޭން ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގެ ފަހުބުރުގައި ޕީޕީއެމް ކެންޑިޓޭޓް އަބްދުﷲ ޔާމީން އަށް ތާޢީދު ކުރައްވާ އެއިންތިޚާބު ޕީޕީއެމް އަށް ކާމިޔާބު ކޮށްދެއްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރެއްވިއެވެ. ރައީސް ޔާމީން ސަރުކާރުގެ ފުރަތަމަ ހޯމް މިނިސްޓަރ ކަމުގެ މަޤާމް އަށް 2013ވަނަ އަހަރު ވަޑައިގެންނެވުނީ އެހިސާބުންނެވެ.

ހޯމް މިނިސްޓަރ ކަމުގެ މަޤާމުން 2016ވަނަ އަހަރު އިސްތިއުފާ ދެއްވާ 2018ގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ރައީސް ޔާމީން އާއި ވާދަ ކުރައްވާނެ ކަން އިޢުލާން ކުރެއްވި ނަމަވެސް  އެންމެފަހުވަގުތު އެއިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައްވާފައެއް ނުވެއެވެ. މިހާރު ގެންދަވަނީ އަނެއްކާވެސް 2023ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގަ ވާދާކުރެއްވުމުގެ ތައްޔާރީތައްވަމުންނެވެ.

2023ވަނަ އަހަރު ރިޔާސީ އިންތިޚާބު

ޒީޓައިމްސް އަށް ދެއްވި އިންޓަވިއުއެއްގައި އުމަރު ވިދާޅުވީ 2023ވަނަ އަހަރު ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރެއްވުމަށް ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް މިހާރުވެސް ދަނީ ކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި ކުރިމަތިލައްވާނީ އަމިއްލަގޮތުން ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް ވިދާޅުވިއެވެ.

"އަމިއްލަގޮތަށް ކުރިމަތިލައްވައިގެން ނާކާމިޔާބުވާނެ މަންޒަރެއް ނުފެނޭ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިޒާމަކީ ރިޔާސީ ނިޒާމެއްވީމަ ވޯޓުލަނީ ވަރަށްބޮޑަށް މީހާއަށް. 2008ވަނަ އަހަރު ހަސަން ސަޢީދު މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ވަރަށްގިނަ އަދަދެއްގެ ވޯޓު ނެގި. ޤާސިމް އިބްރާޙީމަށްވުރެ ގިނަ ވޯޓު ނެގި. ޤާސިމްއަކީ ޕާޓީއެއްގައި ހުންނެވި ބޭފުޅެއް. ރިޔާސީ ނިޒާމުތަކުގައި އިންޑިޕެންޑެންޓް ކެންޑިޑޭޓުންނަށް ޖާގަ އޮންނާނެ. އަޅުގަނޑުދެކޭގޮތުގަ ރާއްޖޭގައި އެބައޮތް ވަރަށްބޮޑަށް އެ ޖާގަ" އުމަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އުމަރު ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި ރައީސް ޔާމީން، ޕީޕީއެމް ދުލެއް ނުކުރައްވާނެއެވެ. "ރައީސް ޔާމީން ދޫކުރާނޭ ބުނާވާހަކައަކީ ކަނޑައެޅިގެން ދޮގެއް. ޕީޕީއެމްއަށް މަޖުބޫރުވާނެ ކެންޑިޑޭޓެއް ހޯދަން. އަޅުގަނޑަކަށް ނުފެނޭ އެކެންޑިޑޭޓެއް. އެއްވެސް ކެންޑިޑޭޓެއްގެ އަތަށް ޕީޕީއެމް ޓިކެޓް ލިބިއްޖިއްޔާ ޔާމީންގެ ސިޔާސީ މުސްތަޤުބަލް ނިމުނީ. އެއީ ސިޔާސީ ހަޤީޤަތް. ރައީސް މައުމޫނު ރައީސް ޔާމީނަށް ތާއީދުކުރައްވާފަ، ރައީސް ޔާމީން ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީމަ ރައީސް މައުމޫނުގެ ސިޔާސީ ހަޔާތް ނިމުނީ. އިބްރާޙީމް މުޙައްމަދު ސޯލިޙް ވެރިކަމަށްވަޑައިގަތީމަ ނަޝީދުގެ ސިޔާސީ ހަޔާތް ނިމުނީ. އެއީ ދުނިޔޭގަ ސިޔާސީ ހަޔާތް ހިނގާ ގޮތަކީ"

އުމަރު އިތުރަށް ވިދާޅުވީ ޕީޕީއެމް ފެންނަނީ ވަރަށްއުދަގޫ މަރުހަލާއެއްގައި އޮއްވާ ކަމަށާއި، ރައީސް ޔާމީން ޖަލުން މިނިވަނެއްގެގޮތުގައި ވަޑައިގެންނެވޭނެ މަންޒަރެއްވެސް ފެނިވަޑައިނުގަންނަވައެވެ. "ޕީޕީއެމްއިން ރަނގަޅު ކެންޑިޑޭޓެއް ނެރެވޭނެ މަންޒަރެއްވެސް ނުފެނޭ. އެއީ އަޅުގަނޑަށް އޮތް އެންމެބޮޑު އެޑްވާންޓޭޖް ކަމަށް އަޅުގަނޑުދެކެނީ. ކެންޑިޑެސީ ސްޓްރޯންގްވުމަށް އޮތް ވަރަށްބޮޑު ފުރުސަތެއް އެއީ. އަޅުގަނޑަކަށް ހުށަހެޅުމެއް ނުލިބޭ އަދި އަޅުގަނޑުވެސް ޕީޕީއެމްއަށް ހުށަނައަޅަން. އަޅުގަނޑުދެކޭގޮތުގައި އަޅުގަނޑުގެ ފިކުރުގެ މީހުން އެމީހުންނަކީ. އެކަމަކު ސަރުކާރު ހިންގުމުގައި ޕީޕީއެމްއިން ގެންގުޅުނު ބައެއް ސިޔާސަތުތަކަކީ އަޅުގަނޑާ ދިމާނުވާ ސިޔާސަތުތައް. އަޅުގަނޑުގެ ލީޑަރޝިޕެއްގަ ތަފާތުވާނެ" އުމަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އެއްވެސް ސިޔާސީ ޕާޓީއަކާއި ގުޅިވަޑައިގަންނަވަން ބޭނުންފުޅުނުވާ އުމަރު ވިދާޅުވީ އަމިއްލަ ޕާޓީއެއް އުފެއްދެވުމާއިމެދު އަދި ވަކިގޮތެއް ނުނިންމަވާކަމަށެވެ. "އަޅުގަނޑު އަމިއްލަ ޕާޓީއެއް އުފައްދަފާނަންތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އެއީ އޯޕަން ސުވާލެއް. އެކަންވެދާނެ ނުވެވެސް ވެދާނެ. މިހާރު ނިންމައިގެން މިހިރީ އަމިއްލަ ކެންޑިޑޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ކުރިމަތިލާން. މިހާރު ހުރި ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގެ ޓިކެޓެއް ބޭނުމެއްނޫން" އުމަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އުމަރު ޤަބޫލުކުރައްވާގޮތުގައި މިހާރު މިއޮތް ސަރުކާރު 2023ވަނަ އަހަރާއި ހަމައަށް ދެމިއޮންނާނެއެވެ. "2023ގަ އަޅުގަނޑަކަށް ނުފެނޭ އެމްޑީޕީއަށް ކާމިޔާބު ކުރެވިދާނެ ކަމަކަށް. ވޭތުވެދިޔަ 2 އަހަރުތެރޭ އެމީހުން އަމަލުކުރިގޮތާ މިހާރު އެކިއެކި ޕޮލިސީތައް ބައްޓަން ކުރެވިފަހުރިގޮތަށް ބަލާއިރު އެމަންޒަރެއް ނުފެނޭ. އެމްޑީޕީ ވަރަށްމޮޅު ހަރަކާތްތައް ހިންގާ ހަދަން. އެކަމަކު ސަރުކާރު ހިންގުމުގަވަނީ ފެއިލްވެފަ" ކުރިއަށްއޮތް ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބުކުރެއްވުމުގެ އުއްމީދުގައި ހުންނެވި އުމަރު ވިދާޅުވިއެވެ.

އުމަރު ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގެ އިސްވެރިންގެތެރެއިން 90 އިންސައްތަ މީހުންނަކީ ނާޤާބިލް ކޮރަޕްޓް ބައެކެވެ. ދެޕާޓީއެއް ވެރިކަންކުރިއިރުވެސް ކޮރަޕްޝަން އިންތިހާއަށް މައްޗަށް ދިޔަކަން ފާހަގަކުރައްވާ ވިދާޅުވީ މިއަދު ސިޔާސީވެރިން ނޫން އެހެންބައެއް ދިވެހިން ބޭނުންވާކަމަށެވެ. އަދި މިހާރު ސިޔާސީ ޕާޓީތަކުގައި ތިއްބެވި ބޭފުޅުންގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭނެ މާބޮޑު މަންފާއެއް ނޯންނާނެ ކަމަށާއި، އުމަރު ދެމިހުންނަވާނީ ވެރިކަމުން ނުފެންނަ ބަދަލު ދިވެހިރައްޔިތުންނަށް ގެނެސްދެއްވުމަށް ކަމަށެވެ.