އަޙްމަދު ފަޔާޒު ޙަސަން އާއި އަޅުގަނޑު އެންމެ ފުރަތަމަ ދިމާވީ ކުލިކް ކޮލެޖުންނެވެ. ކިޔަވައިދެއްވުމުގެ ވައްޓަފާޅި ގެންގުޅުއްވާ ގޮތް އެހެނިހެން ދިވެހި ލެކްޗަރާއިންނާއި ބަލާއިރު ވަރަށްތަފާތެވެ. އެހެންނުވާންވީ ސަބަބެއްވެސް ނެތެވެ. ކިޔަވައިދެއްވުމުގައި 30 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސް ހޭދަވެއްޖެއެވެ. ދައުލަތުގެ ހުރިހާ މުއައްސަސާއެއް އަދި ބޮޑެތި ހުރިހާ ކުންފުނިތަކެއްގައި ވަނީ ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގަވައި ދެއްވާފައެވެ. ހއ.އަތޮޅުން ފެށިގެން އައްޑޫ ސިޓީއާއި ދެމެދު ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމް ނުހިންގަވާ އަތޮޅެއް މަދެވެ.
އަޙްމަދު ފަޔާޒު ޙަސަން
ސ.މީދޫ އަށް އުފަން ފަޔާޒު މާސްޓަރސް އޮފް ބިޒްނަސް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން ފުރިހަމަކުރެއްވީ ޔޫކޭގެ ކާރޑިފް މެޓްރޮޕޮލިޓަން ޔުނިވަރސިޓީ އިންނެވެ. ލީޑަރޝިޕް މެނޭޖްމަންޓް ދާއިރާއިން ޑިގްރީ ފުރިހަމަ ކުރެއްވީ ޔޫކޭގެ ނޮތަމްބްރިއާ ޔުނިވަރސިޓީ އިންނެވެ. ސެޓިފިކެޓް އިން އެޑިޔުކޭޝަން އިން ޓީޗިންގ ކޯސް މެލޭޝިއާގެ ލޭންގުއޭޖް އިންސްޓިޓިއުޓް އިން ފުރިހަމަ ކުރެއްވިއިރު ތަފާތު އިތުރު ކޯސްތަކެއް މެނޭޖްމަންޓް އަދި މާކެޓިންގ ދާއިރާއިންވެސް ފުރިހަމަ ކުރައްވައިފައިވެއެވެ.
އެވިޑް ކޮލެޖުގެ ވައިސް ރެކްޓަރގެ މަޤާމްގައި މިހާރު ހުންނެވި ފަޔާޒު ވަނީ ތަފާތު ދާއިރާތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރައްވާފައެވެ. މީގެތެރޭގައި ހެޑް މާސްޓަރު ކަމާއި ޕްރިންސިޕަލް މަޤާމުގެ އިތުރުން އެކި ކޮލެޖު ތަކުގެ އިސް މަޤާމުތަކެއް ވަނީ ފުރުއްވާފައެވެ. ހެލްތް މިނިސްޓްރީގެ ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރުގެ މަޤާމުގެ އިތުރުން ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރުގެ މަޤާމް އަދާކުރައްވާފައިވެއެވެ. އަދި އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުގެ ނައިބު ރައީސް މަޤާމު ވަނީ އަދާ ކުރައްވާފައެވެ.
ތަޢުލީމީ ދާއިރާ
ތަޢުލީމީ ދާއިރާއަށް 1983ވަނަ އަހަރު ވަދެވުނީ ތަފާތު ގޮތަކަށެވެ. ފަޔާޒު މަޖީދިއްޔާ ސްކޫލުގައި ކިޔަވަން އުޅުއްވިއިރު އަވައްޓެރިއެއްގެ ކުއްޖަކަށް ކިޔަވައިދެއްވަން ފެއްޓެވީ އޭނާގެ އެދުމުގެ މަތިންނެވެ.
" އަވައްޓެރިއަކު އައިއްސަ ބުނީ ކުއްޖަކަށް ކިޔަވައި ދެވިދާނެތޯ؟ އެއިރު ނޭނގޭ ކޮން ގްރޭޑެއްގެ ކުއްޖެއްކަމެއް. އެކުއްޖާއަށް ކިޔަވަދޭން ފެށިތާ މާގިނަ ދުވަހެއް ނުވަނީސް އުއްމީދީ ޓިއުޝަން ސެންޓަރގައި ކިޔަވަދޭން ފަށައިފިން. އެއިރު އަދި ސްކޫލް ކިޔެވުން ނުނިމޭ"
ޓީޗިންގ ކޯސް ފުރިހަމަ ކުރެއްވުމަށްފަހު ރަސްމީ ވަޒީފާ އެއްގެ ގޮތުގައި ޓީޗަރެއްގެ އިތުރުން ހެޑްމާސްޓަރެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވަން ފެއްޓެވީ 1989ވަނަ އަހަރު ކ.އަތޮޅު ތަޢުލީމީ މަރުކަޒުގަ އެވެ. 1995ވަނަ އަހަރާއި ހަމައަށް އެކި އަތޮޅުތަކުގެ 6 ސްކޫލެއްގައި މަސައްކަތް ކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު އެސިސްޓެންޓް ޕްރިންސިޕަލެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރައްވަން ފެއްޓެވީ މަޖީދިއްޔާ ސްކޫލުގައެވެ.
ސްކޫލް ދާއިރާ ދޫކުރެއްވުމަށްފަހު ކޮލެޖުތަކުގަ ކިޔަވައިދެއްވަން ފެއްޓެވި ސަބަބުވެސް ވިދާޅުވެދެއްވިއެވެ. "އެހުރިހާ ދުވަހު ކުޑަކުދިންނަށް ކިޔަވައި ދިނުމަށްފަހު ދެން ހިތަށް އެރީ ބޮޑެތި މީހުންނަށް ކިޔަވައިދޭން ފަށާނީ އޭ. މޯލްޑިވްސް ކޮލެޖް އޮފް ހަޔަރ އެޑިޔުކޭޝަންގެ 2 ފެކަލްޓީ އެއްގަ ކިޔަވައިދިނިން. 1995 އިން 2002 ވަނަ އަހަރާއި ހަމައަށް" މިއަދާއި ހަމައަށްވެސް ދެމިހުންނެވީ ކިޔަވައިދެއްވުމުގައެވެ.
ލިޔުންތެރިކަމުގަ ފާހަގަކުރެވޭ
ކިޔަވައިދެއްވުމުގެ އިތުރަށް އުމުރުން 54 އަހަރުގެ ފަޔާޒު އަކީ ލިޔުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާގައިވެސް ފާހަގަކުރެވޭ ބޭފުޅެކެވެ. މީގެ 37 އަހަރު ކުރިން އެންމެ ފުރަތަމަ ލިޔުއްވީ ދުވަހު ނޫސް ހަވީރަށެވެ. އެއިރު ސްކޫލުގަ އުޅުއްވަމުން ލިޔުއްވަން ފެއްޓެވިއިރު ސްކޫލް ނިމުމާއިއެކު ހަވީރު ނޫހުން ވަޒީފާ ހަމަޖެހުނެވެ. ބޭރު ޚަބަރު ތަރުޖަމާކުރާ ނޫސްވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރެއްވީ ޕާޓްޓައިމް ވަޒީފާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
1992 ވަނަ އަހަރާއި 1995 ވަނަ އަހަރު 2 ފޮތެއް ތަރުޖަމާ ކުރައްވާ އާންމުންނަށް ލިބޭނެގޮތައް ޝާއިޢުކުރެއްވިއެވެ. އެއީ ޖޯޖް އޯވެލްގެ އެނިމަލް ފާމްއާއި ޚަލީލު ޖިބުރާންގެ ބުރޯކަން ވިންގްސްއެވެ. އެނިމަލް ފާމްއަކީ ވަރަށް މަޝްހޫރު ސިޔާސީ ޚިޔާލީ ވާހަކައެކެވެ. ޖިބުރާންގެ ބުރޯކަން ވިންގްސްއަކީ ލޯބީގެ ވާހަކައެކެވެ.
އެދެފޮތާއި ގުޅޭގޮތުން ހިންހަމަޖެހޭ ކޮމެންޓްތަކެއް ފަޔާޒުއަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އޭގެތެރެއިންވެސް މިއީ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކޮމެންޓެކެވެ. "އަޅުގަނޑު ކައިރީގަ އެހެން ލިޔުންތެރިއަކު ބުނެފަވޭ. ސައިކުރާ ނަޢީމް އެފޮތް ވިދާޅުވެފަ ވިދާޅުވިއޭ އަދި ދިވެހިބަހަކުން ނުކިޔަމޭ މިހާ ޢިބާރާތްތައް ރީތި ފޮތެއް. ވަރަށް ވަރަށް ރީއްޗޭ. ސަބަބަކީ ޚަލީލު ޖިބުރާން އަކީ އާދަޔާ ޚިލާފަށް މޮޅު ލިޔުންތެރިއެއް. އެހެންވީމަ ފޮތް ތަރުޖަމާކުރާއިރު ފެންނާނެތާ ޖުމްލަތައް ގެނެއްސަ ހުންނަ ރީތިގޮތް"
ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ފުޓުބޯޅަ ވަރލްޑްކަޕް އާއި ގުޅޭ ގޮތުން ޚާއްސަ ފޮތެއް ނެރެދެއްވީ ފަޔާޒެވެ. " އަޅުގަނޑު އެންމެފުރަތަމަ ރާއްޖޭގައި ވަރލްޑްކަޕް ފުޓްބޯޅަފޮތެއް ނެރުނީ. އޭގެ 2 ވަނަ ފޮތްވެސް ނެރުނީ އަޅުގަނޑު. އޭގެފަހުން އެހެން ފަރާތްތަކުން ފޮތް ނެރެންފެށީ. 1990، 1994، 1998، 2002 މި 4 އަހަރު ފީފާ ވަރލްޑްކަޕް އާއި ގުޅޭ ފޮތް ދިވެހިބަހުން ނެރުނިން. އެންމެފަހު ފޮތް ނެރުނީ އެކީގަ ކުލަކޮށް" ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާއިން ކޮށްދެއްވީވެސް ބޭނުންތެރި މަސައްކަތެކެވެ.
ކިޔަވައިދެއްވުމުގެ ދުވަސްވީ ތަޖުރިބާއާއި އެކު ފަޔާޒު ވަނީ ލެކްޗަރާއިންނާއި ދަރިވަރުންނަށް ވަރަށް މުހިންމު 6 ފޮތެއް ލިޔުއްވާފަ އެވެ. މި 6 ފޮތް ޢާންމުކޮށް ލިބެންހުންނަ ގޮތަށް މިއަހަރުތެރޭގައި ޗާޕުކުރެއްވުމަށް ގެންދަވަނީ މަސައްކަތް ކުރައްވަމުންނެވެ. ފަޔާޒު މަސައްކަތްކުރައްވާ އެވިޑްކޮލެޖުގަ މިހާރުވެސް ގެންދަނީ މިފޮތްތައް ބޭނުންކުރަމުންނެވެ. މީގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ:
1 ތޫނުފިލި ވިސްނުން (ކްރިޓިކަލް ތިންކިންގ)
2 ހިންގުމުގެ އަސާސްތައް (ޕްރިންސިޕަލް އޮފް މެނޭޖްމަންޓް)
3 ފަސޭހަ ދިރާސާ (ރިސާރޗް މެތަޑްސް)
4 ޕަރސަނަލް މެނޭޖްމަންޓް
5 އޯގަނައިޒޭޝަންގަ ކަންހިނގާގޮތް (އޮގަނައިޒޭޝަނަލް ބިހޭވިއަރ)
6 ހިއުމަން ރިސޯސް މެނޭޖްމަންޓް
މިފޮތްތައް ޗާޕުކުރަން ވަގުތު ނަގާނެތީ، އެމޭޒަން އިން މިފޮތް ގަންނަން ލިބޭނެގޮތެއް ހެދުމަށް ފަޔާޒު މަސައްކަތް ކުރެއްވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ތާނަ އިން ލިޔެފަ ހުރި ފޮތްތަކަކަށްވުމުން ފޯމެޓް މައްސަލައެއް ދިމާވާތީ އަދި އެމޭޒަންގަ ޕަބްލިޝްކުރެވޭނެ ގޮތެއް ނެތީއެވެ.
މިހާރުވެސް ބައެއް ވެބްސައިޓް ތަކަށް ފަޔާޒު ގެންދަވަނީ ހިލޭ ލިޔުއްވަމުންނެވެ "ލިޔުންތެރިކަމުގެ އެންމެބޮޑު ޕްރޮޖެކްޓަކަށް ފަށައިގެން މިއުޅެނީ ރަސޫލުﷲ ސައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްގެ ސިޔަރަތުގެ މަސައްކަތް. އެއީ ޑރ. ޔާސިރު ޤާޟީ ދަރުސްތަކެއްގެ ސިލްސިލާއެއްގައި ހުށަހަޅުއްވާދެއްވާފައިވާ ސީރާ. އުސްތާޛު ޔާސިރު ހަތަރު އަހަރުން ކުރެއްވި މިމަސައްކަތަކީ ވަރަށް ޢިލްމީ އަދި ދިރާސީ މަސައްކަތެއް. މިޒަމާނަށް ވަރަށް އެކަށީގެންވާގޮތަށް ތެދު މަޢުލޫމާތާއި ހެއްކަށް ބިނާކުރައްވާފައިވާ ސީރާއެއް. ރާއްޖޭގައި މިހާރު ބޭނުންކުރާ ސިޔަރަތަކީ ވަރަށް ކުރީގެ އެއްޗެއް. އެހެންވެ ބޭނުންވަނީ ފަހުގެ ސިޔަރަތު ސީރީޒެއް ތަރުޖަމާކޮށްގެން ފޮތެއް ނެރުމަށް. ގާތްގަނޑަކަށް އޭފޯ ސައިޒުގެ 1200ވަރަކަށް ސަފްހާ އަރާނެ ކަމަށް މިބަލަނީ މިފޮތް ނިމޭއިރު" ވަރަށް ޝައުގުވެރި ކަމާއިއެކު ކުރައްވާ މަސައްކަތް ހިއްސާ ކުރައްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ.
ލިޔުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ލިބިލެއްވި އެންމެ ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ގޮތަށް ފަޔާޒު ދެކެވަޑައިގަންނަވަނީ ލިޔުންތެރިކަން ކިޔަވައިދިނުމުގަ ބޭނުންކުރެވުމެވެ. "ދަރިވަރުންނަށް ބޭނުންވާނެ މެޓީރިއަލް މިހިރީ ގުނާ ޢަދަދު ނުކުރެވޭ ވަރަށް ތައްޔާރުކުރެވިފަ. އޭގެތެރެއިން އަންނަންފެށި ކަމެއް މިއީ ދިވެހިބަހުން ފޮތްނެރުން. ކިޔަވައިދިނުމާއި ލިޔުންތެރިކަމާއި ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ގުޅުމެއް އެބަހުރި. ބައެއް ފަހަރަށް ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމް ހުރޭ ދިވެހިބަހުން ހިންގަންޖެހޭ. އެއިން ކޮންމެ ޕްރޮގްރާމަކަށް ދިވެހިބަހުން މެޓީރިއަލް ހަދަންޖެހޭނެ"
ނިންމުން
ފަޔާޒު މިވަނީ ކިޔަވައިދެއްވުމުގެ އިތުރަށް ލިޔުންތެރިކަމުގަ ދިގު މުއްދަތެއް ހޭދަކުރައްވާފައެވެ. ކިޔަވައިދިނުމުގެ އަދި ލިޔުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ޢާންމު ޚިދުމަތުގެ އިނާމަށް ކުރިމަތިނުލައްވަނީ ކީއްވެތޯ ދެންނެވުމުން ދެއްވީ ތަފާތު ޖަވާބެކެވެ. "ވަރަށްގިނަ މީހުން ބުނޭ ކިޔަވައިދިނުމުގެ އިތުރަށް ލިޔުންތެރިކަމުން އެއްޗެއް ހޯދަން އުޅެން ވީ ނޫންހޭ. އަޅުގަނޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް ނެތް. ކިޔަވައިދިނުމުގަ ދަރިވަރުންގެ ފަރާތުން އަދި މުއައްސަސާތަކުގެ ރިކޮގްނިޝަން އަޅުގަނޑަށް މާބޮޑު އެހެން ދޭ އިނާމަކަށްވުރެ. ބައެއްފަހަރު އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރާ މީހުންނަށް އިނާމް ލިބޭ. އަސްލު އިނާމުގަ ހުންނަންޖެހޭ އަގެއް ނެތް"
ފަޔާޒު އިންތިޒާރު ކުރައްވަމުން ގެންދަވަނީ ތަޢުލީމީ ދާއިރާއާއި ގުޅޭ 6 ފޮތް ޢާންމުކޮށް ލިބެން ހުންނާނެގޮތަށް ޗާޕުކުރެވޭނެ ދުވަހަކަށެވެ. ޢިލްމީ ފޮތްތަކެއް ދިވެހިބަހުން ޝާއިޢުކުރުން އެއީ ދިވެހި ބަހަށް ލިބޭނެ ކުރިއެރުމެއް ކަމަށް ދެކިވަޑައިގަންނަވައެވެ.
