ވެކްސިން އަކީ ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ. ވެކްސިން އެހީވެދެނީ އެ ވެކްސިނަކަށް ހާއްސަ އިންފެކްޝަނެއް ހަށިގަނޑަށް ވާސިލުވިޔަނުދީ ދިފާއުކޮށްދިނުމާއި ދިފާއީ ނިޒާމު އިތުރަށް ވަރުގަދަ ކޮށްދިނުމަށެވެ.

ވެކްސިން ޖެހުމުން ރައްކާތެރި ކޮށްދެނީ ހަމައެކަނި ވެކްސިން ޖަހާ މީހާއެއް ނޫނެވެ. އަހަރެމެންގެ ވަށައިގެންވާ މީހުންވެސް ރައްކާތެރި ކޮށްދެވެއެވެ. މިސާލަކަށް ބޮޑެތި ބައެއް ބަލިތަކަށް ފަރުވާހޯދާ މީހުންނަށް ސިއްހީ މާހިރުން ލަފާދެނީ ވެކްސިން ނުދިނުމަށެވެ. އެފަދަ މީހުން ބަރޯސާވާނީ އެމީހުންގެ ވަށައިގެންވާ މީހުން އެބަލިން ރައްކާތެރިވެތިބުމަށެވެ. އެހެންކަމުން ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކުން ތިބާގެ ކައިރީގައިވާ ބަލިތައް ތަހަންމަލު ކުރާ މީހުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ތިބާ ހުރީ ވެކްސިން ޖަހައިގެންކަން ކަށަވަރު ކުރުމަކީވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

ދުނިޔެއަށް މިހާރު ކުރިމަތިވެގެން އުޅޭ ކޮވިޑްގެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތުގައި ވެކްސިން ޖެހުމުގެ މުހިންމުކަމުގެ ވާހަކަތައް ވަރަށް ބާރަށް ދެކެވެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްއިއްޔާ (ޑަބްލިއު.އެޗް.އޯ) އިން ބުނާ ގޮތުގައި ކޮވިޑްގެ ސަބަބުން މިވަނީ ދުނިޔޭގެ ކުޑަކުދިންގެ އާބާދީގެ ބޮޑުބަޔަކަށް ގަވާއިދުން ދޭންޖެހޭ ވެކްސިންތައް ނުދެވިއެވެ. އެހެންކަމުން ތަފާތު ބަލިތަކަށް އެކުދިން ހުށަހެޅި ރައްކާތެރި ކުރެވިދާނެ ފަދަ ބަލިތަކުގައި ކުޑަކުދިން މަރުވާ ރޭޓް މައްޗަށް ހިނގައިދާނެ އެވެ. ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާއިން އަންނަނީ ކޮވިޑްގެ ހާލަތުގައި ދިމާވާ ގޮންޖެހުންތަކާ އެކުވެސް ކުޑަކުދިންނަށް ދޭންވާ ވެކްސިންތައް ގަވާއިދުން ދިނުމަށް ގައުމުތަކަށް ބާރު އަޅަމުންނެވެ.

Advertisement

ވެކްސިން މަސައްކަތް ކުރަނީ ކިހިނެތް؟

ވެކްސިން ދިނުމުން ތިބާގެ ދިފާއީ ނިޒާމުން ހަށިގަނޑަށް ގެއްލުންދޭން މަސައްކަތް ކުރާ ޖަރާސީމެއް، ވައިރަހެއް ނުވަތަ ބެކްޓީރިއާއެއްވެސް ދެނެގަންނާނެއެވެ. އަދި ހަށިގަނޑުގައި އެންޓި ބޮޑީސް އުފައްދައިދޭނެއެވެ. އެންޓި ބޮޑީސްއަކީ ހަށިގަނޑުގެ ދިފާއީ ނިޒާމުން ޖަރާސީމުތަކާއި ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަ ކުރުމަށް ޤުދުރަތީގޮތުން އުފައްދާދޭ ޕްރޮޓީންސްގެ މާއްދާއެކެވެ. ދެވަނަ ފަހަރަށް ހަށިގަނޑުތެރެއަށް އެ ޖަރާސީމެއް، ވައިރަހެއް ނުވަތަ ބެކްޓީރިއާއެއް ވަދެއްޖެނަމަ ވެކްސިނުން އެ ބަލި ހަނދާން ހުންނާނެއެވެ. އަދި ބައްޔާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަކުރަން ދަންނާނެއެވެ. އެހެންކަމުން މުސްތަގްބަލުގައި އެ ޖަރާސީމު ހަށިގަނޑަށް ހަމަލާދޭން އުޅެފިނަމަ ބަލިވުމުގެ ކުރިން ހަލުވިކަމާއެކު ދިފާއީ ނިޒާމުން އެ ޖަރާސީމު ހަލާކު ކޮށްލާނެއެވެ. 

މިހާރު 20 ބާވަތެއްގެ ބަލިން ރައްކާތެރިކުރުމަށް ވެކްސިން އުފައްދާފައި އެބަހުއްޓެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޓެޓްނަސް، އިންފުލުއެންޒާ އަދި މީސަލްސް ފަދަ ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކުން ދިފާއުވުމަށް އުފައްދާފައިވާ ވެކްސިންތައްވެސް ހިމެނެއެވެ. ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ވެކްސިންގެ ސަބަބުން ކޮންމެ އަހަރަކު 3 މިލިއަން މީހުންގެ ފުރާނަ ސަލާމަތްކޮށްދޭ ކަމަށް ދުނިޔޭގެ ސިއްޙަތު ޖަމްއިއްޔާއިން ބުނެއެވެ.

ވެކްސިން ތައްޔާރުކޮށް ޓެސްޓް ކުރަނީ ކިހިނެތް؟

ކޮންމެ ބާވަތެއްގެ ވެކްސިނެއްވެސް އުފައްދަނީ ވަރަށް ގިނަ ތަހްލީލުތަކާއި ދިރާސާތައް ހެދުމަށްފަހުއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ޓެސްޓް ކުރަނީ ޖަނަވާރުންނަށް ވެކްސިން ދީގެންނެވެ. އޭގެ ފަހުން ކްލިނިކަލް ޓްރަޔަލްގެ ގޮތުގައި އިންސާނުންނަށް ވެކްސިންދީގެން ޓެސްޓު ކުރެއެވެ. އިންސާނުންނަށް ވެކްސިން ދިނުމުގައި ތިން މަރުހަލާއެއް އޮވެއެވެ. ގައުމުތަކަށް ވެކްސިން ތައާރަފު ކުރުމުގެ ކުރިން އެންމެ ފުރަތަމަ މަރުހަލާގައި ވެކްސިން ޖަހާނީ މަދު އަދަދެއްގެ ވޮލަންޓިއަރުންނަށެވެ. ވެކްސިން ދިނުމަށްފަހު އެމީހުންގެ ކިބައިން ފެންނަ އަސަރުތައް ދެނެގަނެ އެ ވެކްސިނަކީ ރައްކާތެރި އެއްޗެއްތޯ ބަލައެވެ.

އެއަށްފަހު ދެވަނަ މަރުހަލާގައި ވެކްސިން ދޭނީ ފުރަތަމަ މަރުހަލާއަށް ވުރެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުންނަށެވެ. އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު އަމިއްލައަށް ވޮލަންޓިއާކޮށްގެން މި މަރްހަލާގައި ވެކްސިން ޖަހައެވެ. އެމީހުންނަށް ވެކްސިން ދިނުމަށްފަހު އަންނަ ބަދަލުތައް ވަރަށް ގާތުން ބަލާނެއެވެ. ދިފާއީ ނިޒާމުން އެ ވެކްސިނަކަށް ރެސްޕޮންޑް ކުރަނީ ކިހާ މިންވަރަށްތޯ ބަލާނެއެވެ. މި މަރުހަލާގައި ބައިވެރި ކުރާނީ އެއްގޮތް ކަންތައްތަކެއް ހުންނަ މީހުންނެވެ. މިސާލަކަށް އެމީހުންގެ އުމުރާއި ޖިންސު އެއްގޮތްވާނެއެވެ. މި ޓެސްޓު މަރުހަލާގައި ބައިވެރިކުރާ ބައެއް މީހުންނަށް ވެކްސިން ދިނުމަށްފަހު އަނެއްބައި މީހުންނަށް ވެކްސިން ނުދީ ދެބައިމީހުންގެ ކިބައިން ފެންނަ ފަރަގުތައް ހޯދާނެއެވެ.

ތިންވަނަ މަރުހަލާގައި އަމިއްލައަށް ވޮލަންޓިއާ ކުރާ އެތަށްހާސް ބަޔަކަށް ވެކްސިންދޭނެއެވެ. މި މަރުހަލާގައިވެސް ދެވަނަ މަރުހަލާއެކޭ އެއްގޮތަށް ވަކި ބަޔަކަށް ވެކްސިން ދިނުމަށްފަހު އަނެއް ބަޔަކަށް ވެކްސިން ނުދީ ބައިތިއްބާނެއެވެ. އަދި ދެބައި މީހުންގެ ތެރެއިން ވަކިވަކިން މައުލޫމާތު އެއްކުރުމަށްފަހު ފެންނަ އަލާމާތްތައް އަޅާކިޔާ އެ ވެކްސިން އުފައްދާފައިވާ ބައްޔަކުން ދިފާއުވުމަށް އެއީ ރައްކާތެރި ވެކްސިން އެއްތޯވެސް ޗެކް ކުރާނެއެވެ. އަދި ވެކްސިން ދިނުމުގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ސައިޑް އިފެކްޓްސްވެސް ދެނެގަންނާނެއެވެ.

ވެކްސިން ރައްކާތެރިތަ؟ އޯޓިޒަމާއި ގުޅުމެއްވޭތަ؟

ކޮންމެ ބާވަތެއްގެ ބޭހެއްގައިވެސް ސައިޑް އިފެކްޓްސް އެކުލެވިގެންވާހެން ވެކްސިންގައިވެސް ސައިޑް އިފެކްޓްތަކެއް ހުންނާނެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ތުއްތު ކުދިންނަށް ވެކްސިން ދިނުމުން ބައެއް ފަހަރަށް އެ ކުދިން ހުން އައުމާއި، ތަދު އިހްސާސްވުމާއި، ވެކްސިން ޖަހާތަން ދުޅަވުން ފަދަ ކަމެއް މެދުވެރިވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ވެކްސިން އާއި އޯޓިޒަމާއި ގުޅުމެއް ހުރިކަމުގެ އެއްވެސް ހެއްކެއް އަދި ފެނިފައެއް ނުވެއެވެ. މިއީ ވަރަށް ގިނަ ދިރާސާތަކުންވެސް ހޯދިފައިވާ ނަތީޖާއެވެ. ގިނަ ޢަދަދެއްގެ މީހުން ހިނަމައިގެން ހަދާފައިވާ އެއްވެސް ދިރާސާއަކުން މިއަދާ ހަމައަށްވެސް ވެކްސިންގެ ސަބަބުން އޯޓިސްޓިކް މައްސަލައެއް ދިމާވެދާނެ ކަމަށް ހޯދިފައެއް ނެތެވެ.

1998ގައި ހެދި ދިރާސާއެއްގައި މީސަލްސް، މަމްސް އަދި ރުބެއްލާ (އެމްއެމްއާރް) ވެކްސިން ދިނުމުގެ ސަބަބުން ކުދިންނަށް އޯޓިސްޓިކް މައްސަލަތަކާއި ކުރިމަތިވާ ކަމަށް ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެވުނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފަހުންހޯދި ހޯދުންތަކުން އެނގުނީ އެއީ ދޮގު ވާހަކަތަކެއް ކަމަށާއި، އެފަދަ ވާހަކަތައް ފަތުރަނީ ވެކްސިން ޖަހާ މީހުންގެ ޢަދަދު މަދުކުރުމަށް ކަމަށެވެ.

 އަދި ވެކްސިނާއި އޯޓިޒަމާއި ގުޅުމެއްވާކަމަށް ދައްކަން އެދިރާސާގައި ހިމެނި މަޢުލޫމާތުގެ ސަބަބުން އެ ދިރާސާ ހެދި ޑޮކްޓަރުންގެ އަތުން ވަނީ ލައިލަންސް އަތުލާފައެވެ.

ކޮވިޑް-19 ވެކްސިން

ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާއިން މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަނީ ކޮވިޑް-19 ގެ ވެކްސިންތައް ހުރިހާ ގައުމަކަށްވެސް ފޯރުކޮށްދިނުމަށެވެ. އަދި ވެކްސިން އުފެއްދުމުގެ ޤާބިލުކަން އިތުރުކުރުމަށް ވެކްސިން އުފައްދާ ގައުމުތަކަށް އެހީތެރިވެދިނުމާއި 2021 ވަނަ އަހަރު ނިމުމުގެ ކުރިން 2 ބިލިއަން ޑޯޒްގެ ވެކްސިން ހަމަހަމަކާއި އެކު ހުރިހާ ޤައުމުތަކަށް ފޯރުކޮށްދެވޭތޯ އަންނަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއިންވެސް ދަނީ ކޮވިޑް-19 ވެކްސިން ހޯދާ އެވެކްސިން ޖެހުމަށް ވާންޖެހޭ ތައްޔާރީތައް ވަމުންނެވެ.