ދަތުގެ ޑޮކްޓަރަކަށް އެންމެ ރަނގަޅީ ކޮން ޑޮކްޓަރެއްތޯ ސުވާލުކޮށްލުމުން ޖަވާބަކަށް ޑރ.ސަލީމް އޭ މީހުން ބުނާ އަޑު ވަރަށްގިނައިން އިވެއެވެ. ގދ. ގައްދޫ އަށް އުފަން ޑރ.އަޙްމަދު ސަލީމްގެ ޕްރޮފައިލް ރިޕޯޓް ޒީޓައިމްސް މެދުވެރިކޮށް ގެނެސްދިނުމަށް ޝައުގުވެރިވީ އެހެންވެގެންނެވެ.
ޑރ. އަޙްމަދު ސަލީމް
މިހާރު އުމުރުން 42 އަހަރުގެ ޑރ. ސަލީމް އެންމެފުރަތަމަ ތަޢުލީމު ހާސިލްކުރެއްވީ ގދ.އަތޮޅު މަދަރުސާގަ އެވެ. ގްރޭޑް 2 އިން ފެށިގެން މަދަރުސަތުލް އަހުމަދިއްޔާގައި ތަޢުލީމް ހާސިލްކުރެއްވިއިރު އޭލެވެލް ހެއްދެވީ އެމް.އީ.އެސް އިންނެވެ. އެއަށްފަހު ރަޝިއާގެ ސްޓޭޓް މެޑިކަލް ޔުނިވަރސިޓީއިން އެމް.ބީ.ބީ.އެސް ހެއްދެވިއިރު، ސްރީލަންކާ، މެލޭޝިއާ އަދި ސިންގަޕޫރުން ވަނީ ދަތުގެ ފަރުވާއާގުޅޭ ތަފާތު ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމްތައް ފުރިހަމަ ކުރައްވައިފައެވެ. މީގެއިތުރުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަފާތު ސެމިނާރ ތަކުގައިވަނީ ބައިވެރިވެވަޑައިގެންފައެވެ.
ދަތުގެ ފަރުވާ. ކިހިނެއް ފެށުނު ކަމެއް؟
ޑރ. ސަލީމް ވިދާޅުވީ މަދަރުސީ ދައުރުގައިވެސް ސިއްޙީ ދާއިރާއިން ޚިދުމަތްކުރަން ބޭނުންވިކަމަށެވެ. 1996 ވަނަ އަހަރު އޭޑީކޭ ހޮސްޕިޓަލުގެ ވަޒީފާއަށް، ކުލިނިކަލް އެސިސްޓެންޓެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރައްވަން ފެއްޓެވުން އެއީ ދާއިރާގެ ފެށުމެވެ. "އޭޑީކޭ ވަޒީފާގަ ހުރެގެން އޭލެވެލް އަށް ކިޔެވީވެސް. ހޮސްޕިޓަލް ވަޒީފާއަށް ވަނީމަ ޑޮކްޓަރަކަށްވާން ބޭނުންވީ. އެއްދުވަހަކު އަޅުގަނޑަށް ފުރުސަތު ލިބުނީ ޑެންޓަލް ޑިޕާޓްމަންޓްގައި މަސައްކަތްކުރަން. އެއިރުގަ ޑެންޓިސްޓްރީ އަކީ ދިވެހިރާއްޖެއަށް އާ އެއްޗެއް" ދަތުގެ ޚާއްސަ ޑޮކްޓަރަކަށް ވެވަޑައިގަތުމަށް ޝައުގުވެރިކަން އުފުދުނު ގޮތް ހިއްސާކުރައްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ. ދަތުގެ ޚާއްސަ ޑޮކްޓަރެއްގެ ގޮތުގައި 2005ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އޭޑީކޭގައި ވަނީ 6 އަހަރު ދުވަހު މަސައްކަތް ކުރައްވާފައެވެ.
މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާ ފެށުން
މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގެ ނަމުގައި އެންމެފުރަތަމަ ކުލިނިކެއް މާލޭގައި ޑރ.ސަލީމް ފެއްޓެވީ 2011 ވަނަ އަހަރުގައެވެ. އެއަށްފަހު ހުޅުމާލެއާއި ލ.ފޮނަދޫގައި މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގެ އިތުރު 2 ކުލިނިކް ހިންގަވާތާ މިހާރު ވަނީ 3 އަހަރުވެފައެވެ. އެކުލިނިކްތަކުގައި 12 ޑޮކްޓަރުންނާއި 40 ވަރަކަށް މުވައްޒަފުން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
" ހޮސްޕިޓަލް ދާއިރާގަ މަސައްކަތްކުރަން އުޅޭއިރު އިތުރަށް މީހާ ތަރައްޤީވުމުގެ ފުރުސަތު މިއޮންނަނީ ވަރަށްބޮޑަށް ކުޑަވެފަ. 7 ގަޑިއިރުގެ ޑިއުޓީއެއް ހެދުމަށްފަހު ދެން ނޯވޭ ވަގުތު. އޭޑީކޭގަ އުޅެމުން އެހެންތަންތަނުގައި މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ފުރުސަތެއް ނޯވޭ. ވަރަށް ދެރަވި އޭޑީކޭ ދޫކޮށްލަން ޖެހުމުން. އެކަމަކު އަމިއްލައަށް ކަމެއް ފަށައިގަންނަން އޭޑީކޭގެ ވަޒީފާއިން ވަކިވީ"
މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގެ ޚިދުމަތްތަކާ ގުޅޭގޮތުން ޑރ.ސަލީމް ވިދާޅުވީ އަބަދުވެސް ބައްލަވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދެވެން ނެތް ޚިދުމަތް ރާއްޖެއަށް ތަޢާރަފްކުރެވޭތޯ ކަމަށެވެ. މިގޮތުން އެންމެ ފުރަތަމަ އަޅުގަނޑުމެން ލޭޒަރ ޓްރީޓްމަންޓް ފެށީ. ވަރަށް ގިނަ މީހުންނަށް ލޭޒާގެ ޚިދުމަތުން ކުދިކުދި ސާޖަރީ ކުރެވޭނެ. ޑިޖިޓަލް އެކްސްރޭ ތަޢާރަފް ކުރުމުން އެކްސްރޭ ދާއިރާގައި ބޭނުންކުރެވޭ ވަރަށް ގިނަ ކެމިކަލްސް އެބަ މަދުކުރެވޭ. ވަރަށް ފަހުން ތަޢާރަފްކުރެވުނު ޑެންޓަލް ރީޖަންގެ ސީބީސީޓީ. މިއީ ވަރަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ކުޑަ ރޭޑިއޭޝަނެއްގައި ސީޓީ ސްކޭން ކޮށްދޭ ޚިދުމަތެއް" މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގެ ބައެއް ޚިދުމަތްތަކުގެ ތަފްސީލު ދެއްވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ.
ދަތުގެ ފަރުވާގެ ތަފާތު ދާއިރާތަކުގެ ޑޮކްޓަރުން ތިއްބެވި މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގައި ދިވެހި 6 ޑޮކްޓަރުން މިހާރުވެސް މަސައްކަތްކުރައްވާއިރު، ދިވެހި ޑޮކްޓަރުންނަށް ފުރުސަތުދެއްވާ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާ ހޯދައިދިނުމަށް ޚާއްސަ ފުރުސަތުތަކެއް ޑރ. ސަލީމް ދެއްވައެވެ. " ވަރަށްބޮޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް ހުރޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދިވެހި ޑޮކްޓަރުން ކިޔަވައިގެން އައިމަ އެމީޖުންނަށް އިތުރު ތަމްރީންދީ ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރަން. އެންމެބޮޑު އުންމީދަކީ އަޅުގަނޑު މިމަސައްކަތް ދޫކުރާ ހިސާބަށްދާއިރު، އަޅުގަނޑު މިމަސައްކަތްކުރި އުސޫލުން މަސައްކަތްކުރާނެ ދިވެހިންތަކެއް ތަމްރީންވެގެން އުފެދިގެން އައުން"
ދިވެހިރާއްޖޭގައި އާންމުކޮށް ފަރުވާ ހޯދަނީ ދަތުގެ ކޮންކަމަކަށް؟
ޑރ.ސަލީމް ފާހަގަކުރެއްވިގޮތުން ދަތުގެ ފަރުވާ ހޯދުމަށް އަންނަ މީހުންނަށް ބަލާއިރު އެންމެގިނައީ ދަތް ފަނިކެއުމުގެ ސަބަބުން ފަރުވާ ހޯދަން އަންނަ މީހުންނެވެ. ތަފްސީލު ދެއްވަމުން ވިދާޅުވީ " ދަތުގެ ވެއްޖިއްޔާ އެންމެގިނައީ ދަތް ފަނިކެއުމުގެ މައްސަލަ. ރާއްޖޭގައި ދަތްފަނިކެއުމުގެ އިތުރަށް ދެން އެންމެގިނައީ ދަތްތަކުގެ ރެދު އެޅުން. ރެދު އެޅީމަ ދަތް ފަޅައިގެން ދިއުމުގެ މައްސަލަ ނޫނީ ދަތަށް ތަދުވެ ދޯރި ލައްވަން ޖެހޭ. އަދި އަނގައިގެ ކެންސަރުވެސް ފުދޭ ވަރަކަށް ގިނަ. މިއީ ކުރީ ޒަމާނުގައި ހުންނަ އާދަކާދައާއި ގުޅިފައި ހުންނަ ދުންފަތާއި ދުފާ އެއްޗިއްސާ ގުޅިފަހުންނަ ކަންތައްތައް "
ދަތް ފަނިކެއުމުގެ މައްސަލަ ކުޑަކުދިންގެވެސް ފާހަގަކުރެވޭ ކަމަށާއި، މިކަންމިގޮތަށް ދިމާވަނީ ތުއްތު އުމުރުގަ ހަކުރުގެ ބާވަތްތައް ގިނައިން އެކުލެވޭ ކާއެއްޗެހި ކުޑަކުދިންނަށް ދިނުމަށްފަހު ދަތްތައް ރަނގަޅަށް ސާފު ނުކުރެވޭތީ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މިމައްސަލަ އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންގެ އިތުރުން ޒުވާނުންގެވެސް ފާހަގަވާ ކަމަށް ޑރ.ސަލީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
" ދަތްފަނިކެއުމާ ދުރުވުމަށް ހޭލުންތެރިކުރުމަށް ސްކޫލްތަކަށް އެބަ ޒިޔާރަތްކުރަން. އަޅުގަނޑުގެ އިތުރުން މާސްޓަރ ޑެންޓަލް ކެއާގެ އިތުރު ޑޮކްޓަރުން ގޮއްސަ ޕްރެޒެންޓޭޝަން ދެން ސްކޫލްތަކުގައި. މާލޭގެ އިތުރުން ކ.ގުޅީގަ ޕްރޮގްރާމެއް ހިންގިން ސްކޫލު ކުދިންނަށާއި ޢާންމުންނަށް. ކެންސަރ ސޮސައިޓީއާއި އެކީގައި ގުޅިގެން މަސައްކަތްކޮށްފައިވާނެ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކެންސަރ ހުރި ވަރު ދެނެގަންނަން. އެކި ރަށްރަށަށް ޒިޔާރަތްކުރެވިފަ ހުންނާނީ އަނގައިގެ ދުޅަހެޔޮކަމާއި ގުޅޭގޮތުން ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގަން"
ހޮބީއެއްގެ ގޮތުގައި ކުރަނީ ކޮންކަމެއް؟
އަނބިކަބަލުން ނާޒިމާ ޢަބުދުލްޢަނީ އާއި ދެމަފިރިންގެ 3 ކުދިންނާއި މަންމައާއިއެކު، ހުޅުމާލޭގެ ހިތްފަސޭހަ ހިސާބެއްގައި ދިރިއުޅުއްވަމުން ގެންދަވާ ޑރ.ސަލީމް ހޮބީއެއްގެ ގޮތުގައި މިހާރު އެންމެގިނައިން ކުރައްވާ ކަމަކީ ގަސް ހެއްދުމެވެ. ޑރ.ސަލީމުގެ ބަގީޗާއަށް ވަދެފަ އެތަނުން ނުކުންނަ ހިތް ނުވާހާ އެތަން ހިތްގައިމެވެ.
" ލޮކްޑައުންތެރޭގައި ހުސްވަގުތު ހަމަގަސް ހައްދަނީ. މިހާރު ހުންނާނެ ޓޮމާޓޯ ގަސް ޓޮމާޓޯ އަޅާފަ. އާންމުކޮށް ބަދިގޭގައި ބޭނުންކުރެވޭކަހަލަ ތަރުކާރީގެ ބާވަތްތައް ހައްދަނީ. އަބަދުވެސް ހުސްވަގުތެއް ލިބިއްޖިއްޔާ ބަލަން ޢާއިލާއާއިއެކު ވަގުތު ހޭދަކުރެވޭތޯ، ރައްޓެހިންނަކީވެސް ޢާއިލާގެ ބައެއް ކަމަށްވާތީ ރައްޓެހިންނާއި އެކު މަހަށްގޮސް ސްނޯކްލިންގ އަށް ދިއުން އެއީވެސް ހޮބީ އެއް."
ޑރ.ސަލީމުގެ ހަޔާތުގައި ލިބިވަޑައިގެންނެވި އެންމެބޮޑު ކުރިއެރުމެއްކަމަށް ފާހަގަކުރެއްވީ ސިއްޙީ ދާއިރާގައި ޤައުމަށް ޚިދުމަތްކުރައްވަން ލިބިވަޑައިގެންނެވި ފުރުސަތުގައި އެންމެ އެދެވޭ ގޮތަކަށް އެކަން ކުރެވުން ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. ޒުވާން ޑޮކްޓަރުގެ ކާމިޔާބީގެ ފަހަތުގައިވަނީ ޢާއިލާއާއި އެކުވެރިންނާއި އޭޑީކޭ ހޮސްޕިޓަލެވެ.
" ޝުކުރު އަދާކުރަން ބޭނުން މައިންބަފައިންނާއި ދައްތަމެން. އަދި ބޭބެ. ވަރަށް ޚާއްސަ ޝުކުރެއް އަދާކުރަން ބޭނުން އޭޑީކޭގެ ސީއީއޯ ނާޝިދު އަދި މެނޭޖްމަންޓް އަށް. އަޅުގަނޑުގެ ކުރިއެރުމުގަ އޭޑީކޭ ވަރަށްބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރި. ގާތް ރަހުމަތްތެރިއެއް ކަމުގައިވާ ޑރ. ނަޒްމާ އާއި ޑރ. ނަޒްމާގެ ބައްޕައަށްވެސް ޝުކުރު ދަންނަވަން. ޖުމްލަގޮތެއްގައި ޢާއިލާ އާއި ރައްޓެހިން ވެދިން އެހީތެރިކަމަށް ޝުކުރިއްޔާ"
ދަތުގެ ފަރުވާގެ ދާއިރާއިން ކުރިއަށްދާން ބޭނުންވާ ޒުވާން ޑޮކްޓަރުންނަށް، ޑރ.ސަލީމް ދެއްވި ނަސޭޙަތަކީ ހިތްވަރާއިއެކު ވަގުތުގެ ބޭނުންކޮށްގެން، އަމިއްލައަށް މީހަކަށް ކަމެއް ކޮށްދޭ އުސޫލުން ބަލިމީހުންނަށް ފަރުވާދިނުމަށެވެ. އެއިރުން ރަނގަޅު ޑޮކްޓަރަކަށް ވެވޭނެ ކަމަށާއި، މިކަހަލަ ދާއިރާތަކަކީ އަބަދުވެސް މީހާއަށް އިތުރު ތަމްރީން ބޭނުންވާ ދާއިރާއަކަށްވާއިރު، މީހާގެ ހުނަރު އިތުރުކުރުމަށް އަބަދުވެސް ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމްތަކުގައި ބައިވެރިވުން މުހިއްމު ކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ.
