ރަސޫލުﷲ ﷺ ގެ ސީރާ ނަވާރަވަނަ ބައި
ޙަބުޝްކަރައަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރި ހިޖުރައިގައި ރަސޫލާ ﷺ ގެ އެންމެގާތް ބައެއް ޞަޙާބީން ހިމެނިވަޑައިނުގަތެވެ. އެއީ އަބޫބަކުރުގެފާނާއި ޢަލީގެފާނެވެ. މިބޭކަލުންގެތެރޭގައި ޢުމަރު ނުހިމެނޭ ސަބަބަކީ އޭރު އެކަލޭގެފާނު އިސްލާމްވެވަޑައި ނުގަންނަވާތީއެވެ. ހިޖުރަކުރެއްވުމަށް ޢުޘްމާނުގެފާނާއެކު އަބޫބަކުރުގެފާނުވެސް ދަތުރުހެއްދެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޖިއްދާއަށް ދަތުރުކުރެއްވި މަގުމަތީގައި އެހިސާބުގައި ދިރިއުޅޭ ޤަބީލާއެއް ހުރަސްކުރެއްވިއެވެ. އަދި ދަތުރުމަތީގައި އެޤަބީލާގެ ވެރިޔާ އިބުނު ޢަލްދަޤީނާއާ އަބޫބަކުރުގެފާނު ބައްދަލުވިއެވެ. ދެން ގަބީލާގެ ވެރިޔާ އަބޫބަކުރުފާނުގެ އަރިހުން ދަތުރުގެ މައުލޫމާތު ހޯއްދެވިއެވެ. ދެން މިދަތުރަކީ ޤުރައިޝްގެ މުޝްރިކުން އަނިޔާއިން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި ޙަބުޝްކަރައަށް ކުރާ ހިޖުރައެއްކަމުގައި އަބޫބަކުރު ޖަވާބުދެއްވިއެވެ. ދެން އިބުނު ޢަލްދަޤީނާ ވިދާޅުވިގޮތުގައި އަބޫބަކުރުގެފާނުފަދަ ބޭކަލަކު މައްކާދޫކުރައްވައި ޙަބުޝްކަރައަށް ހިޖުރަކުރައްވާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. އަދި މުޝްރިކުންނާއި ވާހަކަދެއްކުމުގެ މެދުވެރިއަކަށް އޭނާވެވަޑައިގަންނަވާނެ ކަމަށް އަލްދަޤީނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި އަބޫބަކުރަށް ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން ދެއްވުމަށް އޭނާ އެދިވަޑައިގަތެވެ. ދެން އަބޫބަކުރު މަޑުކުރައްވާފައި އެހެން ބޭކަލުން ދަތުރުކުރިއަށް ގެންދެވިއެވެ. ދެން އަބޫ ދަޤީނާ އަބޫބަކުރުގެފާނު އަރިހުގައި މައްކާއަށް ވަޑައިގެން ހަވީރުގެ ވަގުތުގައި ގެފުޅުކައިރީގައި އިއުލާންކުރެއްވިއެވެ. އޭނާ މައްކާގެ މީސްތަކުންގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގަތީ އޭނާގެ ގަބީލާއިން އަބޫބަކުރަށް ރައްކާތެރިކަންދޭން ނިންމި ނިންމުން ގަބޫލުކުރުމަށެވެ. އަދި އެމީހުންނާއެކު އަބޫބަކުރަށް މައްކާގައި އުޅުއްވުމުގެ ފުރުސަތުދެއްވުމަށެވެ. އިބުނު ދަޤީނާ މިއެދިވަޑައިގަތީ އަބޫބަކުރަކީ އެމީހުންގެ މީހެއްގެގޮތުގައި ޤުރައިޝުން ބަލައިގަނެ އެކަލޭގެފާނަށް ރައްކާތެރިކަން ދެއްވުމަށެވެ. ދެން ޤުރައިޝުން ޝަރުތަކާއެކު މިކަމަށް އެއްބަސްވިއެވެ. އެއީ ފާޅުގައި އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި އަބޫބަކުރުގެފާނު ނަމާދު ނުކުރައްވާގޮތަށް ދެއްވި ހިމާޔަތެކެވެ.
ދެން އަބޫބަކުރުގެފާނު ހެއްދެވިގޮތަކީ އެކަލޭގެފާނުގެ ގެކޮޅުގައި ނަމާދުކުރަން ވަކިން ކޮޓަރިއެއް ހެއްދެވިއެވެ. އަދި އެތަނުގައި މީހުންނަށް އިވޭވަރަށް ކިޔަވައިވިދާޅުވިއެވެ. މިއީ ނަމާދުކުރަން މިގޮތަށް މައްކާގައި ކުރެވުނު ފުރަތަމަ ބިނާއެވެ. އިބުނު އިސްޙާޤު ވިދާޅުވާގޮތުގައި އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިން އެކަލޭގެފާނުގެ ކިޔެވެލި އަޑުއަހަން އެއްވެއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ތިލާވަތުގެ އަޑުއިވި ހައިރާންކަމުގައިތިބެއެވެ. އަބޫބަކުރުގެފާނުގެ ކިޔެވުން މަޑުވެފައި ރީތިކަމުގައިވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިކަނބަލުން ޢާއިޝާ ވިދާޅުވާގޮތުގައި އެކަލޭގެފާނަކީ ވަރަށް ފަސޭހައިން ކީރިތި ކުރައްވާ ބޭކަލެކެވެ. އެގޮތުން ކީރިތި ޤުރްއާން ކިޔަވާވިދާޅުވާއިރުވެސް އެކަލޭގެފާނަށް ކީރިތިކުރެއްވެއެވެ. އަބޫބަކުރުގެފާނު ކިޔަވާވިދާޅުވާ އަޑުއަހަން މީހުން އެއްވާތީ އެކަން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ޤުރައިޝުން އިބުނު ދަޤީނާ އަރިހަށް މަންދޫބެއް ފޮނުއްވިއެވެ. އަދި އެމަންދޫބު ވިދާޅުވިގޮތުގައި އަބޫބަކުރަށް އެކަލޭގެފާނުގެ ގޭގައިވެސް ހާމަކޮށް ފާޅުކޮށް ނަމާދެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އެހެންކަމުން އެކަލޭގެފާނަށް ރައްކާތެރިކަން ދެވޭނީ އެކަލޭގެފާނު ގޭގައި ނަމާދުކުރުން ހުއްޓަން ޝަރުޠުކޮށެވެ. ދެން އަބޫ ދަޤީނާ މައްކާއަށް ވަޑައިގެން އަބޫބަކުރުގެފާނާއި ބައްދަލުކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ގޭގައި ނަމާދުނުކުރެއްވުމަށް ދެންނެވިއެވެ. އަދިއެގޮތަށް ނަމާދުކުރައްވާނަމަ އަބޫ ދަޤީނާއަށް އެކަލޭގެފާނަށް ރައްކާތެރިކަން ނުދެވޭނެކަމުގައި ދެންނެވިއެވެ. ދެން އަބޫބަކުރު ވިދާޅުވިގޮތުގައި އެކަލޭގެފާނު އަބޫ ދަޤީނާގެ ހިމާޔަތްދޫކޮށް ﷲ އަށް ވަކީލުކޮށް އެކަލާނގެ ހިމާޔަތުގައި ހުންނަވާނީއެވެ. ރަސޫލާ ﷺ މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުއްވުމަށްދާދެން އަބޫބަކުރުގެފާނު މިގޮތަށް ގޭގައި ނަމާދުކުރައްވައި ނުރައްކަލުގައި އުޅުއްވިއެވެ.
ދެވަނަ ފަހަރަށް ޙަބުޝްކަރައަށް ހިޖުރަކުރެއްވީ ބާރަ ބޭކަލުންނާއި ފަސް ކަނބަލުންނެވެ. ފުރަތަމަ ހިޖުރަކުރެއްވި ބޭކަލުން އެނބުރި މައްކާއަށް ކުރެއްވި ދަތުރުމަތީގައި ގާފިލާއަކާ ބައްދަލުވިއެވެ. އެގާފިލާއިން އެބޭކަލުންނަށް ޚަބަރުދިންގޮތުގައި މައްކާގެ މުޝްރިކުން އިސްލާމް ދީނަކަށް ނުވަދެއެވެ. އަދި އެމީހުން ތިބީ އެމީހުންގެ ކާބަފައިންގެ ދީނުގައެވެ. މިޚަބަރު ލިބިވަޑައިގަތުމުން ގިނަބޭކަލުން ބޭނުންފުޅުވީ އެނބުރި ޙަބުޝްކަރައަށް ދާށެވެ. އެކަމަކު އަމިއްލަ ވަޒަން މައްކާއާ އެހާކައިރިއަށް އާދެވިފައިވާތީ ބައެއް ބޭކަލުން ބޭނުންފުޅުވީ މައްކާއަށް ފުރަތަމަ ވަޑައިގަންނަވާށެވެ. އެކަމަކު އެބޭކަލުންނަށް ހިމާޔަތް ލިބޭނެގޮތެއް ހަމަޖައްސަވަން އެބޭކަލުންނަށް ޖެހިވަޑައިގަތެވެ. އަމިއްލަ ވަޒަންދޫކޮށް ހިޖުރަކުރުމުގެ ސަބަބުން އެބޭކަލުން ތިއްބެވީ މިޒަމާނުގެ ހަމައިން ނަމަ ޕާސްޕޯޓް ކެންސަލްވެ ރައްޔިތުކަން ގެއްލިފައެވެ. އެހެންވެ އޭގެތެރެއިން ކޮންމެ ބޭކަލަކަށް ޖެހިވަޑައިގަތީ ރައްކާތެރިކަން ދޭނެ މީހަކު ހޯއްދަވާށެވެ. މިބޭކަލުންގެތެރެއިން ޢުޘްމާން އިބުނު މަޒްޢޫން ވަލީދު އިބުނު މުޣީރާއާ ބައްދަލުކުރެއްވިއެވެ. ދެން އޭނާ އެކަލޭގެފާނަށް ހިމާޔަތްދެއްވައި އެކަން މައްކާގައި އާންމުކޮށް އިއުލާންކުރެއްވިއެވެ. އިބުނު އިސްޙާޤު ބަޔާންކުރައްވާގޮތުގައި މައްކާގެ މަގުތަކުން ޢުޘްމާނަށް އެއްވެސް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެވަޑައިނުގަނެއެވެ. އެކަމަކު މުސްލިމުންނަށް ލިބެމުންދިޔަ އަނިޔާތައް އެކަލޭގެފާނަށް މަގުތަކުން ފެނިވަޑައިގަތެވެ. މިކަމުން ލިބިވަޑައިގަތް ނުތަނަވަސްކަން ތަހައްމަލު ނުކުރެއްވިގެން ޢުޘްމާން ވަލީދު އިބުނު މުޣީރާ ކައިރިއަށް ވަޑައިގަތެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަށް އޮތް ހިމާޔަތް ނިމުމަކަށް ގެނައުމަށް އެދިވަޑައިގަތެވެ. ވަލީދު އެކަމާ ސުވާލުކުރުމުން ޖަވާބުގައި އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވީ އެހެން މުސްލިމުންނަށް ނުލިބޭ ރައްކާތެރިކަމެއް އެކަލޭގެފާނަށް އޮތުމަކީ އިންސާފުވެރި ގޮތެއް ނޫންކަމަށެވެ. ދެން ވަލީދު ޢުޘްމާނަށް އޮތް ރައްކާތެރިކަން އެކަލޭގެފާނުގެ އެދިވަޑައިގަތުމަށް ނިމުމަކަށް އަތުވެއްޖެކަން އިއުލާންކުރެއްވިއެވެ. އެއާއެކު މިނިންމުމަކީ ވަލީދުގެ އެއްވެސް މައްސަލައެއް އޮވެގެން ބޭނުންވިގޮތެއްނޫންކަމަށް އެކަލޭގެފާނު އިއުލާންކުރެއްވިއެވެ.
މިހާދިސާއަށްފަހު ޢުޘްމާން އެނބުރި ވަޑައިގަންނަވަނިކޮށް ލަބީދު ނަމަކަށް ކިޔުނު މޮޅު ޝާޢިރަކާއި ބައްދަލުވިއެވެ. އެއީ މައްކާއަށް ޒިޔާރަތްކުރި މަޝްހޫރު މޮޅު ޅެންވެރިއެކެވެ. މިއީ އިސްލާމް ދީން އައުމުގެ ކުރިން އެންމެމޮޅު ޅެން ހެދި ޅެންވެރިންގެތެރެއިން މީހެކެވެ. ލަބީދު ފަހުން އިސްލާމްވިއެވެ. އޭރު އޭނާ މީސްތަކުން އެއްކޮށްގެން ޅެން ކިޔަނީއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައިތެއްގައިވިއެވެ.
ޢަލާ ކުއްލި ޝައިއިން މާ ޚަލަﷲ ބާޠިލޫން
ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ފިޔަވައި އެހެން ކޮންމެ އެއްޗަކީ ބޭކާރުއެއްޗެކެވެ. ރަސޫލާ ﷺ ވިދާޅުވާގޮތުގައި ޅެންވެރިއަކަށް ބުނެވުނު އެންމެބޮޑު ތެދު ވާހަކައަކީ މިވާހަކައެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ޅެން ބައިތުތައް ވިދާޅުވެ ހައްދަވާ ބޭކަލެއްނޫނެވެ. އެކަމަކު މި ބައިތުގެ ތެދުކަމާހުރެ އެކަލެގެފާނު މިބައިތު ވިދާޅުވީއެވެ. މިބައިތުގެ އަޑުއިވުމުން މިކަމާ ޢުޘްމާން އުފާކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެއީ ތެދެއްކަމަށް އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ދެން ކޮންމެ އުފަލަކީވެސް ނިމިދާނެ އެއްޗެއްކަމަށް އެޅެމުގައި ލަބީދު ކިޔެއެވެ. އެހިނދު އެއީ ދޮގެއްކަމަށް ޢުޘްމާން ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެނީ ސުވަރުގޭގެ އުފަލަކީ ދުވަހަކުވެސް ނިމުމެއްނުވާ އެއްޗެއްކަން އެކަލޭގެފާނަށް އެނގިވަޑައިގަނެއެވެ. ޢުޘްމާން އެއީ ދޮގެކޭ ވިދާޅުވުމުން ލަބީދު އެކަމާ ހިތްހަމަނުޖެހުނެވެ. އަދި ދައުވަތަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މެހުމާނުންނާ ދިމާކުރުމަކީ މީހުން ކޮށް އުޅޭކަމެއްކަން އޭނާ ނުދަންނަކަމުގައި ބުންޏެވެ. އޭރު ޢުޘްމާނަކީ މުސްލިމެއްކަމާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ހާލަތަކީ ކޮބައިކަން ލަބީދަކަށް ނޭގެއެވެ. ކޮންމެއަކަސް ލަބީދުގެ މިޝަކުވާޔާއެކު މީހަކު ޢުޘްމާނަށް ވަގުތުން ހަމަލާދީ އެކަލޭގެފާނުގެ އެއްލޯ ޒަޚަމްކުރިއެވެ. މިޚަބަރު ލިބިގެން ވަލީދު އިބުނު މުޣީރާ އައިސް އެކަލޭގެފާނާއި ބައްދަލުކުރިއެވެ. އަދި އޭނާ ދިން ރައްކާތެރިކަން ދޫކުރެއްވީ ކީއްވެތޯ އެހިއެވެ. އަދި އަލުން ހިމާޔަތަށް އައުމަށް އެދުނެވެ. އެކަމަކު ހިމާޔަތް ހޯއްދަވަން ދެކޮޅު ހައްދަވައި ޢުޘްމާން ވިދާޅުވިގޮތުގައި އެކަލޭގެފާނަށް ބޮޑަށް ރަނގަޅީ އަނެއް ލޮލަށްވެސް އެފަދައިން ނިޢުމަތް ލިބިވަޑައިގަތުމެވެ.
ހިމާޔަތުގައި ތިއްބެވި ބޭކަލުންގެތެރޭގައި ބަނޫ މަޚުޒޫމަށް ނިސްބަތްވާ އަބޫ ސަލަމަ ހިމެނެއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ރަސޫލާ ﷺ ގެ ބަފައިކަލުންގެ ފުށުން ދެބެއިންގެ ދެދަރި ބޭކަލެކެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަކީ އުއްމު ސަލަމަގެ ފިރިކަލުންނެވެ. އަބޫ ސަލަމަ ހިމާޔަތަށް އެދި އަބޫ ޠާލިބުގެފާނު އަރިހަށް ވަޑައިގަތެވެ. އެއީ އަބޫޖަހުލުގެ ކިބައިން ހިމާޔަތް ނުލިބޭނެކަން އެކަލޭގެފާނަށް ކަށަވަރުވާތީއެވެ. ކޮންމެއަކަސް އަބޫޖަހުލަށް މިޚަބަރު ލިބިގެން އަބޫ ޠާލިބު އަރިހަށް ވަފުދެއް ފޮނުވައި އެމީހުންގެ ގަބީލާ މީހަކަށް އަބޫ ޠާލިބު ހިމާޔަތް ދެއްވަން ނުޖެހޭނެކަމަށް ޝަކުވާ ކުރެއްވިއެވެ. ރައްދުގައި އަބޫ ޠާލިބު ވިދާޅުވިގޮތުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ އެއް ކޮށްކޮއަކަށް ހިމާޔަތްދެއްވާފައި އަނެއް ކޮށްކޮއަކަށް ހިމާޔަތްނުދެއްވައި ދޫކޮށްނުލެއްވޭނެއެވެ. މިމައްސަލައިގައި އަބޫ ޠާލިބާއި އަބޫޖަހުލާއި ދެމެދު އުފެދުނު މައްސަލަ ހައްލުވީ އަބޫ ލަހަބު އަބޫ ޠާލިބުގެ ކޮޅަށް ޖެހުމުންނެވެ. ބޭބެއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އަބޫ ލަހަބު އަބޫ ޠާލިބުގެފާނަށް ހަމްދަރުދީވީކަމަށް ބެލެވެއެވެ. އަބޫ ލަހަބު އެދުނީ އޭނާގެ މުސްކުޅި ބޭބެ ދޫކޮށްދިއުމަށެވެ. އެކަން ނުކޮށްފިއްޔާ އޭނާ ބޭބެއަށް ބައިއަތު ހިފާނެކަމަށް އިންޒާރުދިނެވެ. އޭނާ މިގޮތަށް ވާހަކަދެއްކީ އޭނާގެ ގަބީލާއާއި އޭނާގެ ވެރިޔާގެ ދިފާއުގައެވެ. އެއީ އެއްގޮތަކަށްވެސް އިސްލާމް ދީނަށް ލޯބިކޮށް އޭނާ ކުރިކަމެއް ނޫނެވެ. އަބޫ ޠާލިބުގެފާނު ރަސޫލާ ﷺ ދެކެވެސް ނިހާޔަތަށް ލޯބިފުޅުވިއެވެ. އެކަމަކު އެގުޅުމަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް ދީނާއި ގުޅުންހުރި ލޯތްބެއްނޫނެވެ.
ނުނިމޭ..
ނޯޓް: މިއީ ޑރ. ޔާސިރު ޤާޟީ އެމެރިކާގެ ޓެނީސީ ސްޓޭޓްގެ މެމްފިސްގައި 2011 ވަނަ އަހަރުގެ އެޕްރީލް މަހުން ފެށިގެން 2015 ވަނަ އަހަރުގެ މާރިޗު މަހަށް ގެނެސްދެއްވި ސިލްސިލާ 'ރަހުމަތައްލިލްޢާލަމީން' ގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ. އެމެރިކާގެ ޢިލްމުވެރިއެއްކަމަށްވާ ޢަބްދުއްރަޙުމާން ޖަންގު ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ ސީރާއިން މިތަރުޖަމާއަށް އިތުރު ފުރިހަމަކަމެއް ގެނެސްދީފައިވާނެއެވެ. މިސީރާ ދިވެހި ބަހުން އެކުލަވާލީ އަޙުމަދު ފަޔާޟު ޙަސަންއެވެ. ރަމަޟާން މަހުގެ ކޮންމެ ދުވަހަކު 'ޒީޓައިމްސް' ވެބްސައިޓް މެދުވެރިކޮށް މި ސީރާގެ ބައިތައް ވަނީ ގެނެސްދީފައެވެ.
