ކޮވިޑް-19 ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓް ތަފާތަކީ ކޮބާ؟
ކޮވިޑް-19 ގެ އެކި ވޭރިއަންޓްތައް ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކުން ފެންނަމުންދާއިރު ރާއްޖޭގައި 6 ވޭރިއަންޓެއް އުޅޭކަމަށް މިހާތަނަށް ކުރި ތަހްލީލުތަކުން ވަނީ ދެނެގަނެވިފައެވެ. އޭގެތެރޭގައި އަވަށްޓެރި އިންޑިއާއިން ފެނުނު ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްވެސް ރާއްޖޭގައި ވަނީ ހަލުވިކަމާއި އެކު ފެތުރެން ފަށާފައެވެ. މިއީ މިވަގުތު ދުނިޔޭގައި އެންމެ ބާރަށް ފެތުރޭ އެއް ވޭރިއަންޓް ކަމަށް ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާ، ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ބުނެފައިވާއިރު ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓަކީ ކޮރޯނާވައިރަހުގެ އެހެނިހެން ވޭރިއަންޓްތަކަށް ވުރެ ނުރައްކާ ވައްތަރެއް ކަމަށް ތަޖްރިބާކާރުން ބުނެއެވެ. ސަބަބަކީ މިއީ މާހަލުވިކަމާއެކު ފެތުރެމުންދާ ވޭރިއަންޓަކަށްވުމެވެ.
ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓުން ފެންނާނީ ކޮން އަލާމާތްތަކެއް؟
މި ވޭރިއަންޓުގައިވެސް ފެންނަ އެންމެ އާންމު އަލާމާތްތަކަކީ ހުން އައުމާއި، ބޮލުގައި ރިއްސުން، ކަރުގައި ރިއްސުން އަދި ނޭފަތުން ފެންއައުން ނުވަތަ އަރިދަފުސް އައުމެވެ. ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓް އެންމެ ފުރަތަމަ ފެނިފައިވަނީ އިންޑިއާއިންނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިހާރު 70 އަށްވުރެ ގިނަ ގައުމުން މި ވޭރިއަންޓް ފެނިފައިވާ ކަމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ބުނެއެވެ.
ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްގެ ނުރައްކާ ގައުމުތަކަށް ފޯރާފައިވާއިރު މި ވޭރިއަންޓަކީވެސް ވެކްސިންގެ ސަބަބުން ބަލީގެ އަސަރު ކުޑަކޮށްދޭ ވައްތަރެއްކަން ދިރާސާތަކުން ވަނީ ހޯދިފައެވެ. އެހެން ވޭރިއަންޓްތަކަށް ވުރެ ފަސޭހައިން މި ވޭރިއަންޓް ފެތުރޭއިރު މީގެ ނުރައްކާ އެންމެ ބޮޑީ ވެކްސިން ނުޖަހާ މީހުންނާއި ވެކްސިން ނުޖެހޭ އާބާދީއަށެވެ. އަދި ވެކްސިން ޖަހާފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިންވެސް ދާއިމީ ބަލިތަކަށް ބޭސްކުރާ މީހުންނާއި ފުއްޕާމޭގެ މައްސަލަތާއި އަދި ދިފާއީ ނިޒާމު ބަލިކަށި މީހުންނަށް މި ވޭރިއަންޓްގެ ނުރައްކާ އޮތްކަން ތަޖްރިބާކާރުން އަންނަނީ ހަނދާންކޮށްދެމުންނެވެ. އެކަމުގެ ކަންބޮޑުވުންތައް އޮތް އިރު އެފަދަ ފަރާތްތަކަށް ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްގެ ކޮވިޑް ޖެހިއްޖެނަމަ ބަލިން އަރައިގަތުމުގައި އުނދަގޫވެދާނެ ކަމަށް ތަޖްރިބާކާރުން ބުނެއެވެ.
ޗައިނާގެ ޑޮކްޓަރުންގެ ހޯދުންތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓް ފެތުރެމުން އަންނަ ގައުމުތަކުގައި އެކި މީހުންގެ ކިބައިން ފެންނަ އަލާމާތްތައްވެސް ތަފާތެވެ. އަދި ޕެންޑަމިކްގެ ކުރީކޮޅާއި އަޅާބަލާއިރު މިހާރު ރިޕޯޓް ކުރާ އަލާމާތްތައް މާނުރައްކާތެރި ކަމަށް ނިއުޔޯކް ޓައިމްސް އާއި ހަވާލާދީ ޗައިނާ ޑޮކްޓަރުން ބުނެފައިވެއެވެ. ޗައިނާ ޑޮކްޓަރުންގެ ހޯދުންތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓުގައި ބަލިޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ގައިގައި ވައިރަސް އަށަގަންނަ މިންވަރު ޕެންޑަމިކްގެ ކުރީކޮޅު ކޮވިޑް ޖެހުނު މީހުންގެ ގައިން ވައިރަސް ފެނުނު މިންވަރާއި އަޅާކިޔާއިރު އިތުރެވެ. އަދި ބަލި ޖެހޭތާ ތިން ހަތަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ގިނަ މީހުން ވަރަށް ބޮޑަށް ބަލިވެއެވެ. ނުވަތަ ބޮޑުވަރުވެއެވެ.
ޒުވާނުންނަށް ހީވެދާނެ މިއީ އާދައިގެ ރޯގާއެކޭ؟
ބައެއް ޒުވާނުންނަށް ކޮވިޑް ޖެހުމުން ބަލީގައި ބޮޑުވަރުނުވެ ރަނގަޅުވެއެވެ. އެހެންވެ މިއީ އުނދަގުލުން ރަނގަޅުވާ އާދައިގެ ރޯގާއެއް ކަމަށް ހީވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ކޮވިޑް ޖެހިއްޖެނަމަ އަދި ވަކިން ހާއްސަކޮށް ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްފަދަ ނުރައްކާތެރި ވޭރިއަންޓެއް ޖެހިއްޖެނަމަ ބޮޑުވަރުވާ ކެޓަގަރީގެ މީހުންނާ ހަމައަށް ވައިރަސް ވާސިލްކޮށްދޭ ބަޔަކީ އެ ޒުވާނުން ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ވެކްސިންގެ ދެ ޑޯޒް ފުރިހަމަ ނުކުރާ މީހުންނާއި ހައިރިސްކު މީހުންނާއި ބަލީގައި ބޮޑުވަރުވެދާނެ ފަދަ މީހުން ހިމެނެއެވެ.
ވީމާ ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްގެ މީހެއްގެ ކިބައިން އެހެންމީހެއްގެ ގަޔަށް ވައިރަސް ފޯރިޔަ ނުދީވޭތޯ އެންމެންވެސް ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރަންވާނެއެވެ. އަދި އެއްވެސް އަލާމާތެއް ހުރިނަމަ އެކަހެރިވާންވާނެއެވެ. އެހެންމީހެއްގެ ގަޔަށް ވައިރަސް އަރާފާނެ ކަމަށް އަބަދުވެސް 'އެލާޓްވެ' ތިބުން ބުއްދިވެރިއެވެ. ކޮރޯނާ ވައިރަހުގެ އެއްވެސް އަލާމާތެއް މިސާލަކަށް، ނޭވާ ކުރުވުން، ކެއްސުން، ރަހަ ނުލުމާއި ވަސް ނުދުވުން، ބޮލުގައި ރިއްސުން އަދި ވަރުބަލިވުން ފަދަ އަލާމާތްތައް ހުންނަނަމަ އެހެންމީހުންނާއި ދުރުގައި އުޅޭށެވެ.
އެމެރިކާ އާއި އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ގާތްގަނޑަކަށް އާބާދީގެ 43 ޕަސެންޓް މީހުންނަށް ވަނީ ވެކްސިން ދީފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފާއިތުވި ހަފްތާތަކުގައި ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓް އާންމުވުމާއި ގުޅިގެން ކޮވިޑްގެ ކޭސްތައް އެ ދެގައުމުގައިވެސް ވަނީ އިތުރުވާން ފަށާފައެވެ. އަދި އިންޑިއާގައިވެސް ކޭސްތައް އިތުރުވަމުން އަންނަނީ މި ވޭރިއަންޓްގެ ސަބަބުންނެވެ. ތަޖްރިބާކާރުން ބުނާގޮތުގައި ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓަކީ އެހެން ވޭރިއަންޓްތަކަށްވުރެ ގިނައިން އަދި ވަރަށް ހަލުވިކަމާއެކު އެކަކު އަނެކެއްގެ ގައިން ވައިރަސް ފެތުރޭ ވޭރިއަންޓެކެވެ.
ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްގައި ހޮސްޕިޓަލްގައި އެނދުމަތި ކުރަންޖެހޭ މިންވަރު އިތުރުވޭތަ؟
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޕަބްލިކް ހެލްތުން ޖޫން 10 ގައި ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އެގައުމުގައި މީގެ ކުރިން އެންމެ ވަރުގަދަ ވޭރިއަންޓް ކަމުގައިވާ 'އަލްފާ ވޭރިއަންޓް' އާއި ޑެލްޓާ ވޭރިއަން އަޅާކިޔާއިރު ހޮސްޕިޓަލްގައި އެނދުމަތިކޮށްގެން ފަރުވާދޭން ޖެހުމުގެ ރިސްކް އިތުރުވުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު ކަމަށް ބެލެވެނީ ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓްގައެވެ.
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހޯދުންތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ޑެލްޓާ ވޭރިއަންޓް އެންމެ ބޮޑަށް ފެތުރެމުން ދިޔަ ބައެއް ސަރަހައްދުތަކަކީ ހޮސްޕިޓަލަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މީހުން ގިނަ އަދި ގިނަ އަދަދަކަށް ވެކްސިން ނުޖަހާ މީހުން ތިބި ސަރަހައްދެއްކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ޕަބްލިކު ހެލްތުން ބުނެއެވެ. އެހެންކަމުން މިހާތަނަށް ހޯދިފައިވާ ހޯދުންތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ކޮވިޑް-19 އިން ރައްކާތެރިވުމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯއިން ހުއްދަދީފައިވާ ވެކްސިންތަކުން މި ވޭރިއަންޓްވެސް ކޮންޓްރޯލްކޮށްދެއެވެ. ވެކްސިންގެ ދެ ޑޯޒް ފުރިހަމަ ކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް ބަލީގައި ބޮޑުވަރުވުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކަމަށާއި، ހޮސްޕިޓަލުގައި އެޑްމިޓްކޮށްގެން ފަރުވާދޭން ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަކަމަށް ދިރާސާކާރުން ބުނެއެވެ.
