ދިރިއުޅުމުގެ ހަޔާތަކީ ހިތްދަތިކަންކަމާއި ހިތާމަތަކާއި ދަތި އުނދަގޫ ކަންކަން ހިމެނިގެންވާ ހަޔާތެކެވެ. ދަތި އުނދަގުލަކަށްފަހު ފަސޭހަކަން އަންނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. ހިތާމަތަކަށްފަހު އުފާވެރިކަން އަންނާނެކަން ޔަޤީނެވެ. މިއީ މިހަޔާތުގެ ފިޠުރަތެވެ. މުއުމިން އިންސާނާއަށް ހުރިހައި ކަމެއްގައި ވެސް ވަނީ ހެޔޮކަމެވެ. އުފާވެރިކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ ޝުކުރުވެރިވެއެވެ. ހިތްދަތިކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ ކެތްތެރިވެއެވެ.
ހިތްދަތިކަމުން އަރައިގަންނަން މަސައްކަތްކުރަން ވާނީ ޢަޒުމާއި ހިތްވަރާއެކުގައެވެ. ކިތަންމެ އަޤީދާ ވަރުގަދަ މީހަކުވެސް މާޔޫސްވުމުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިދާނެ ހާލަތެއް އަތުވެދާނެއެވެ. އެއީ މީހާގެ އަޤީދާގެ ބަލިކަށިކަމުން ވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ އިންސާނާގެ ނަފްސުގެ ބަލިކަށިކަމެވެ. އިންސާނާގެ ނަފްސު ވަސްވާސްތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ނުވެ، ވަރުގަދަ ޢަޒުމަކާއެކު ސަލާމަތުގެ އައްސޭރިއަށް ވާސިލްވެވިދާނެއެވެ.
ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ ދަތިކަމަކަށްފަހު ލުޔެއް ލިބޭނެކަމުގެ އުންމީދު ބައެއް މީހުން ކަނޑާލައެވެ. ނަމަވެސް އިންސާނާއާ އެކި ގޮތްގޮތުން ދިމާވާ މުސީބާތްތަކާއި ދަތިކަން ފިލައިދިއުން ﷲ އިރާދަފުޅުގައި ކަނޑައަޅުއްވައިފައިވެއެވެ. އެހެނަސް ބައެއް މީހުންގެ މަސައްކަތަކަށް ވެފައި އޮންނަނީ އެފަދަ ކަންކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ނާއުންމީދުގެ ބަސްތައް ތަކުރާރުކުރުމެވެ. މިފަދަ ޝުޢޫރުތަކާއި ވާހަކަތައް ދެކެވެނީ އުއްމީދު ކެނޑި ދުނިޔެވީ ހަޔާތުން މާޔޫސްވެފައިވާތީއެވެ. އެހެންކަމުން ސަބަބުތަކުގައި ހިފައި ހާލަތު ބަދަލުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަށް އިންސާނާ ފަހަތަށް ޖެހެއެވެ.
މުއުމިނުންނަކީ އެންމެ ބޮޑެތި މުސީބާތުގެ ވަގުތުތަކުގައި ވެސް މާތް ﷲ ގެ ރަހުމަތާއި ލުޔަށް އުންމީދުކުރާ އެ މީހުންގެ ހިތްތައް ޔަޤީންކަމުން ފުރިފައިވާ ބައެކެވެ. އަދި މާތް ﷲގެ މަގުގައި ސާބިތުވެ ހުންނަ މީހަކު މާޔޫސްވެގެން ނުވާނެއެވެ. އޭނާ ޢަމަލު ކުރާނީ ﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅާއި އެއްގޮތަށެވެ.
ހިތްދަތިކަމުގެ ހާލަތުގައި ބައެއްފަހަރު ވަސްވާސްތަކާއި ވަހުމުތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވެ އިންސާނާ ޝައިޠާނާގެ މަކަރުވެރިކަމުގެ ދަލުހައި ޖެހި އަމިއްލަ ނަފްސު ހަލާކުގެ ތެރެއަށް ވައްޓައިލައެވެ. މުސްލިމުންނާ ކުރިމަތިވާ ހިތާމައާއި ހިތްދަތިކަން ފިލުވުމަށް އެހީތެރިވާނެ ބައެއް ސަބަބުތަކަށް ބަލާއިރު ދިމާވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައިވެސް މާތް ﷲ އާއި ވަކީލުކުރުން ހިމެނެއެވެ. އެކަލާނގެ ނިންމެވުން ރައްދުކުރާނެ އަދި އެކަލާނގެ އިރާދަކުރައްވައިފައިވާ ގޮތް ބަދަލުކުރެވޭނެ އެއްވެސް ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. އެކަލާނގެއީ އެކަލާނގެ ނިންމެވުންތަކުގައި އޯގާވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ. އެކަލާނގެ އިރާދަކުރައްވާ ފަރާތްތަކަށް އެކަލާނގެ ފަޟްލުވަންތަކަމުން ދެއްވައެވެ. އަދި އެކަލާނގެ އިރާދަކުރައްވާ ފަރާތްތައް އިމްތިހާނުކުރައްވަނީ ވެސް އެކަލާނގެ ހިކުމަތްވަންތަކަމުންނެވެ. ހިތްތަކަށް ހަމަޖެހުން ލިބޭ ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ހެޔޮލަފާ މީހުންނާއެކު އުޅުމާއި އެމީހުންގެ ވާހަކަތައް އަޑުއަހައި އެމީހުންގެ ނަސޭހަތްތަކުގެ ފައިދާ ހޯދުން ހިމެނެއެވެ.
ހިތްތަކަށް ހިތްހަމަޖެހުން ލިބޭ ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ކީރިތި ޤުރުއާނާ މެދު ވިސްނައި ފިކުރުކޮށް އެފޮތް ކިޔެވުން ހިމެނެއެވެ. މިއީ ހިތާމަތައް ފިލުވައި ކަންބޮޑުވުންތަކާއި ހިތްދަތިކަން ދުރުކުރުމުގައި އެންމެ މަތިވެރި ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ.
މައުލޫމާތު: ހުކުރުޚުޠުބާ
