އިންސާނީ ދިރިއުޅުމަށް ޓެކްނޮލޮޖީގެ ނުފޫޒު ނުފޯރާ ހަމަ އެއްވެސް ކަމެއް ނެތެވެ. އޭގެ ނުރަނގަޅު ނުފޫޒުގައި ބަނދެވި، އެކަމުން ސަލާމަތް ނުވެވޭ ހިސާބަށް ދިރިއުޅުމުގެ ކަންކަން ހިނގައްޖެއެވެ. އޭގެ އެންމެ ނުރައްކާތެރިކަމަކީ ޅަދަރިން ޓެބްލެޓާއި، ޓީވީގެ އަޅަކަށްވުމެވެ. އެފުރުސަތު ދެވުނީ މައިންނާއި، ބަފައިންނަށެވެ. ބެލެނިވެރިންނަށެވެ. ކާން ދިނުމަށް އެންމެ ފަސޭހަ ގޮތަކަށް ފެނުނީ ޓީވީގެ މަންޒަރުތަކާއި، އައިޕެޑުން ހުޅުވާލާ ޔޫޓިއުބުގެ ޝައުޤުވެރި ކުލަތަކެވެ. އޭގެ ހުރި ނުރައްކަލާއި، ގެއްލުމާއި، ނުރަނގަޅު އަސަރު ރަނގަޅަށް ދެނެތިބެއެވެ. މިކުރެވެނީ ރަނގަޅު ކަމެއް ނޫންކަން އެނގެއެވެ.

ކާންދޭއިރު ދަރިފުޅާއި ވާހަކަދައްކާ ކުއްޖާއަށް ފެންނަންހުރި، ވަށައިގެންވާ މާހައުލާއި، ކަންކަން ދައްކާ ބުނެދީ ހެދުމަކީ މާ ފައިދާހުރި، މުހިންމު ކަމެއްކަންވެސް އެނގެއެވެ. ނަމަވެސް އެމަގު އުނދަގޫވެ، ފަސޭހަ މަގު އިހުތިޔާރުކުރެވެނީ ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތަށް އައި ބަދަލެވެ. ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރުވެފައިވާ ހާލަތެވެ. އެމަޖުބޫރީ ހާލަތުގައި ކަސްތޮޅުއެޅި، ބޮޑުކަމެއް ކުޑަކަމެއްކަމުގައި ދެކެވި، ވިސްނާލަންޖެހޭ ވަރާ ގާތަށްވެސް ވިސްނާނުލެވި، ހަލާކުގެ ތެރެއަށް ދިއުމަށް މަގުފަހިކުރެވެމުން މިދަނީ ކުއްޖާގެ ދިރިއުޅުމެވެ. ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރަނީ ކުއްޖާގެ ހެދިބޮޑުވުމަށެވެ. އެކަމާމެދު މިއަދު ފުންކޮށް، ސީރިއަސް ވިސްނުމަކުން ވިސްނަންޖެހޭ ހިސާބަށް ކަންކަން ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ކުއްޖާގެ ވާހަކަ ދެއްކުމަށާއި އުޅޭ އުޅުމަށް އަންނަ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކަކީ ކުއްޖާގެ ޅައުމުރުގައި ހައްލު ނުހޯދިއްޖެނަމަ ފަހުން އެކަން ހައްލުކުރަން އުނދަގޫ ސީރިއަސް ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. އޭގެ ހިތި ނަތީޖާ ތަހައްމަލުކުރަން ޖެހިދާނެ ސަބަބެކެވެ.

އެތައް ކުދިންނަކަށް ދިމާވެފައިވާ މިފަދަ މައްސަލަތަކަށް ހައްލު ހޯދުމުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުން އަންނަ ސްޕީޗް ތެރަޕިސްޓް އައިޝަތު ޒިމްނާ ވިދާޅުވަނީ ވާހަކަ ދެއްކުމާއި، ކުޅުމުގައި ގިނަވަގުތު ކުދިންނާއެކު ހޭދަކުރުމާއި، ދަރިފުޅާއިއެކު ފޮތްކިޔާ ހެދުމަކީ ވާހަކަ ދެއްކުމާއި މުއާމަލާތް ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި ކުޑަކުދިންނަކީ ހުރިހާކަމެއްވެސް ދަސްކުރަމުން އަންނަ ބައެއްކަން އަހަރެމެން ބޮޑެތިމީހުން ހަނދާނުގައި ބަހައްޓާ އެކުދިންނަށް ކަންތައްތައްކުރަން އެކަށީގެންވާ ވަގުތު ދިނުމަކީ މުހިންމުކަމެއްގެ ގޮތުގައި އޭޑީކޭގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ޒިމްނާ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ގޭތެރޭގައާއި, އާއްމު ދިރިއުޅުމުގައި ކުރާ ކަންކަމުގައި ކުދިން ބައިވެރިކުރުވުން އެއީ މުހިންމުކަމެއް ކަމުގައިވެސް އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.

Advertisement

ހަގީގަތުގައި އަހަރެމެންނަށް ކުއްޖާގެ މުއާމަލާތު ކުރުމުގައި ލަސްތަކެއް ހުރިކަން ގިނަފަހަރު އިހްސާސްވެ ވިސްނާލަން ފެށެނީ ކުއްޖާގެ ވަކި އުމުރަކުން އެ އުމުރުގެ ކުދިންނާއި ބައްދަލުވެ ތަފާތު ފެންނަ ހިސާބުންނެވެ. އެހިސާބުން ދަރިފުޅު ވާހަކަ ދެއްކުން ލަސްވުމާއި މުއާމަލާތްކުރުމުގައި ދަތިކަން ހުރުމުން ގިނަ މައިންބަފައިންނަށް އަމިއްލަ ނަފްސު ކުށްވެރި ކުރެވޭތަން އާދެއެވެ. ނަމަވެސް ދަރިފުޅު ވާހަކަދެއްކުން ލަސްވުމަކީ ނުވަތަ މުއާމަލާތްކުރުމުގައި ދަތިކަމެއް ހުރުމަކީ އެއްވެސް ހާލަތެއްގައި އަމިއްލަ ނަފްސު ކުއްވެރިކުރަން ޖެހޭކަމެއް ނޫންކަމަށް ޒިމްނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ވާހަކަދެއްކުން ލަސްވުމަކީ ބެލެނިވެރިޔާގެ ސަބަބުން ވީކަމެއްނޫން ނަމަވެސް ކުއްޖާ މުއާމަލާތް ކުރުމަށް އެހީވުމުގައި އެންމެ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެވޭނީ ބެލެނިވެރިންނަށެވެ. ދަރިފުޅު ވާހަކަދެއްކުން ލަސްވާކަމަށް ފާހަގަކުރެވި ކަންބޮޑުވާނަމަ، ފަހުން ވާހަކަދައްކާނެ ކަމަށް މަޑުކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ސްޕީޗްތެރަޕިސްޓެއްގެ ލަފާ ހޯދުމަށް ޒިމްނާ އިލްތިމާސް ކުރެއްވިއެވެ.  

ދަރިފުޅުގެ ވާހަކަދެއްކުން ލަސްވާނަމަ ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއްދޭންޖެހޭނެ ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ޒިމްނާ ދަނީ އޭނާގެ އިންސްޓަގްރާމް ޕޭޖު މެދުވެރިކޮށްވެސް އާއްމުންނާއި ހިއްސާކުރައްވަމުންނެވެ. އެގޮތުން ސްކްރީންތަކުން ދައްކާ "އެޑިއުކޭޝަނަލް" ވީޑިއޯ ތަކަކީ ތުއްތު ކުދިންގެ ވާހަކަދެއްކުމާއި މުއާމަލާތު ކުރުމަށް ފައިދާހުރި އެއްޗެހި ނޫންކަން ތަކުރާރުކޮށް ޒިމްނާ ގެންދަވަނީ ފާހަގަ ކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި އެފަދަ ވީޑިއޯ ތަކުން ކުދިންނަށް ކުލައާއި، އަކުރު އަދި ނަންބަރުތައް ދަސްވިނަމަވެސް އެއީ ވާހަކަ ދެއްކުން އަދި މުއާމަލާތު ކުރުން ނޫންކަމުގައި ޒިމްނާ ވިދާޅުވިއެވެ. މުއާމަލާތުކޮށް ވާހަކަ ދައްކަން ކުއްޖާއަށް ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން އެހެން މީހުން ކުއްޖާއާއި ވާހަކަދައްކާ ހެދުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައިވެސް ޒިމްނާ ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. ގިނައިން ތުއްތުކުދިންނާއެކު ކުޅެ، ވާހަކަ ދައްކާ އެކުގައި ވަގުތު ހޭދަކޮށް ހެދުމުން ތުއްތު ކުއްޖާގެ ވާހަކަދެއްކުމާއި އިޖްތިމާއީ ހުނަރުތައް ވަރުގަދަވެއެވެ.

ތުއްތުކުދިންނަށް އާބަސްތައް ދަސްކޮށްދޭއިރު ކުރެވިދާނެކަމަށް ޒިމްނާ ފާހަގަކުރައްވާފައިވާ ބައެއް ކަންތައްތައް؛

• ބަހެއް ކިޔާފައި މިހެން ކިޔާ އެހެން ކިޔާ އަބަދު ބުނުމުގެ ބަދަލުގައި އެބަސް ކުއްޖާއަށް ގިނަގިނައިން އަޑު އިއްވުން.
• އާބަސްތައް ދަސްކޮށްދޭން ޓީވީ، އައިޕެޑްފަދަ ތަކެތި ދެއްކުމުގެ ބަދަލުގައި ކުއްޖާއާއެކު ކުޅޭއިރު ނުވަތަ ވަގުތު ހޭދަކުރާއިރު އާ ބަސްބަސް އަޑުއިއްވުން.
• ކުއްޖާއާއެކު ކުޅޭ ގަޑިތަކުގައި ޓީވީ ހުޅުވާފަ ބެހެއްޓުމުގެ ބަދަލުގައި ނިންވާލާފައި ބެހެއްޓުމުން ދައްކާ ވާހަކަތަކަށް ސަމާލުކަންދޭން ފަސޭހަވާނެ.